Międzynarodowy Kolejowy List Przewozowy CIM

List przewozowy to dokument, który określa warunki umowy o przewóz przesyłek towarowych. Listy przewozowe stosuje się w transporcie lotniczym, morskim, drogowym oraz kolejowym. W przypadku towarowych przewozów kolejowych, stosuje się SMGS lub międzynarodowy kolejowy list przewozowy CIM. Kiedy obowiązuje list przewozowy CIM?

Co to jest list przewozowy CIM?

Międzynarodowy kolejowy list przewozowy CIM to dokument stwierdzający zawarcie umowy o przewóz z przedsiębiorstwem kolejowym. Umowę uważa się za zawartą, w momencie, gdy kolej przyjmuje przesyłkę i umieszczony zostaje stempel (datownik) stacji nadania na liście przewozowym. List przewozowy podpisuje nadawca i przewoźnik, lub opatrzony jest stemplem. CIM nie jest konosamentem.

CIM składa się z pięciu egzemplarzy:

• oryginału przeznaczonego dla odbiorcy przesyłki;
• poświadczenia wysłania, przeznaczone dla stacji nadania;
• ceduły przewozowej, która towarzyszy przesyłce i przeznaczona jest dla stacji przeznaczenia;
• poświadczenia odbioru/cło, które jak ceduła towarzyszy przesyłce do stacji przeznaczenia;
• wtórnika, przeznaczonego dla nadawcy przesyłki.

Dopuszcza się sporządzenie listu przewozowego oraz jego wtórnika w formie elektronicznej.

Zawartość CIM

Każda przesyłka ma własny list przewozowy. CIM zawiera między innymi następujące dane:

• miejsce i datę wystawienia;
• dane nadawcy;
• dane przewoźnika, który zawarł umowę przewozu;
• dane osoby, której towar został rzeczywiście dostarczony, jeżeli nie jest ona przewoźnikiem;
• datę i miejsce przyjęcia towaru;
• miejsce wydania;
• dane odbiorcy;
• oznaczenie rodzaju towaru i sposobu opakowania, a w przypadku towarów niebezpiecznych – zgodne z RID;
• w przypadku przesyłek drobnych: ilość sztuk, specjalne oznaczenia i numery przesyłek;
• numer wagonu w przypadku przewozu przesyłek wagonowych;
• numer wagonu kolejowego toczącego się na własnych kołach, jeżeli traktowany jest jako towar,
• w przypadku jednostek transportu intermodalnego: kategorię, numer lub inne cechy w celu identyfikacji;
• masę brutto towaru lub ilość towaru wyrażoną w inny sposób;
• szczegółowy wykaz dokumentów wymaganych przez władze celne lub inne władze administracyjne.

Jakich krajów dotyczy list przewozowy CIM?

List CIM obowiązuje w większości krajów europejskich oraz w kilku krajach Azji i Afryki, które przystąpiły do konwencji COTIF, ustanowionej przez Międzyrządową Organizację Międzynarodowych Przewozów Kolejami (OTIF, Intergovernmental Organisation for International Carriage by Rail). Konwencja określa system prawny nie tylko w zakresie przewozu towarów (CIM), ale także osób i bagażu (CIV), jak i reguluje użytkowanie wagonów oraz infrastruktury komunikacji kolejowej na międzynarodowym poziomie.

List przewozowy CIM wystawia nadawca w języku kraju nadania wraz z tłumaczeniem na jeden z trzech języków: francuski, niemiecki lub angielski.

Kraje, w których obowiązuje CIM i będące stronami konwencji COTIF:

• Państwa Członkowskie UE, na mocy Decyzji Rady 2013/103/UE: Austria, Litwa, Belgia, Luksemburg, Bułgaria, Łotwa, Chorwacja, Niemcy, Czechy, Polska, Dania, Portugalia, Estonia, Rumunia, Finlandia, Słowacja, Francja, Słowenia, Grecja, Szwecja, Hiszpania, Węgry, Holandia, Włochy, Irlandia (Malta i Cypr nie posiadają systemu kolejowego);    
• Wielka Brytania;
• Ukraina;
• Turcja;
• Algieria;
• Maroko;
• Tunezja;
• Pakistan;
• Afganistan;
• Iran;
• Azerbejdżan;
• Gruzja;
• Armenia;
• Serbia;
• Albania;
• Czarnogóra;
• Kosowo;
• Północna Macedonia;
• Bośnia i Hercegowina;
• Szwajcaria;
• Norwegia.

Przedmioty, których nie przewieziesz na CIM

Wyłączone są od przewozu przedmioty, których:

• przewóz jest zastrzeżony dla poczty, nawet na jednym terytorium;
• przetransportowanie jest niemożliwe na chociażby jednym z terytoriów, z powodu rozmiaru, ciężaru lub właściwości przesyłki;
• przewóz jest zabroniony, nawet jeśli jest on niedozwolony w jednym z krajów;
• innych, ustanowionych w umowie CIM.

Warunkowo, dopuszcza się przewożenie:

• taboru kolejowego, toczącego się na własnych kołach;
• zwłok;
• zwierząt żywych;
• towarów wyłączonych w szczególnych okolicznościach.

Więcej o CIM

List przewozowy CIM opiera się na umowie o międzynarodowym przewozie kolejowym towarów (fr. Contrat de transport international ferroviaire des marchandises). Podczas, gdy jej podstawowe reguły zostały spisane w konwencji COTIF w 1980 w Bernie, była ona uzupełniana na przestrzeni lat.

Zarówno nadawca, jak i odbiorca, mają prawo do zmiany umowy przewozu. Te przypadki regulowane są przez umowę CIM.

Czym się różni CIM od SMGS?

Obok CIM, stosuje się także międzynarodowy kolejowy list przewozowy SMGS. Głównym rozróżnieniem jest zasięg użyteczności listów. CIM obowiązuje głównie w Europie Zachodniej, podczas gdy SMGS ma zastosowanie w Europie Wschodniej. W związku z tym, CIM jest tłumaczony np. na język angielski, a SMGS jest wydawany dodatkowo w języku chińskim lub rosyjskim. Ponadto, przy transportowaniu tak zwanych towarów niebezpiecznych, przy SMGS stosuje się dodatkowe oznaczenia.

Jeśli przesyłka jest wysłana z Francji do Rosji, drogę od stacji nadania do Polski realizuje się na podstawie listu CIM. Po przekroczeniu kolejowego przejścia granicznego (np. w Małaszewiczach) przez Białoruś do stacji docelowej w Rosji stosuje się list SMGS.