Pierwsze stosunki między Polską a Japonią zostały nawiązane już na początku lat 20-tych XX wieku, a zacieśniały się stopniowo po 1989 r. Japonia nadal utrzymuje się w czołówce krajów najbardziej rozwiniętych gospodarczo. Polscy producenci chcący wprowadzić swoje towary na rynek japoński muszą dopełnić pewne formalności. Z czym wiąże się eksport do Japonii?
Japonia – podstawowe informacje
- Stolica: Tokio
- Podział administracyjny: 47 prefektur
- Język urzędowy: japoński
- Powierzchnia: 377,9 tys. km²
- Liczba ludności: 125,6 mln
- Waluta: jen (JPY)
- Największe wyznanie: buddyzm, shinto
Wymiana handlowa Polski i Japonii – statystyki
Import towarów z Japonii do Polski kwitnie. Według danych podanych przez Ministerstwo Rozwoju Departamentu Handlu i Współpracy Międzynarodowej, w 2019 r. polski eksport do Japonii wyniósł 668,8 mln euro, a import ponad 4,4 mld euro. Polski eksport wzrósł o ok. 18%, jednak dysproporcja jest i tak bardzo widoczna.
Japonia utrzymuje się na 13. miejscu wśród naszych partnerów handlowych z udziałem prawie 2%, zaś Polska jako partner Japonii jest dopiero na odległym 39. miejscu z wynikiem ok. 0,3%.
Polska eksportuje do Japonii przede wszystkim:
- wyroby chemiczne;
- artykuły rolnicze i spożywcze;
- wyroby przemysłu elektromaszynowego.
Umowa o partnerstwie gospodarczym między Unią Europejską a Japonią (EPA EU-Japan)
Z dniem 1 lutego 2019 r. weszła w życie umowa o partnerstwie, podpisana między Unią Europejską i Japonią podczas szczytu w Tokio w 2018 r.
Głównym celem umowy jest utworzenie strefy wolnego handlu między UE a Japonią. Porozumienie istnieje poza zobowiązaniami, które istnieją ze Światową Organizacją Zdrowia (WHO) w sektorach takich jak np. usługi.
Dzięki podpisanej umowie na przestrzeni lat ma dojść do zlikwidowania ceł oraz innych ograniczających przepisów polityki handlowej. Już w momencie wejścia w życie umowy Japonia dokonała zredukowania 86% taryfy celnej, 91% zliberalizowanych wartości importu z Unią Europejską. Po okresie przejściowym (do 15 lat) zostanie zredukowanych nawet 97% taryf celnych. Na 1% wartości importu mają zostać utworzone specjalne kontyngenty taryfowe.
Okres przejściowy dla Unii Europejskiej wynosi do 7 lat, dla Japonii do 15 lat.
Kontyngenty taryfowe mają zostać utworzone na przykładowe produkty:
- produkty z pszenicy i pszenicę;
- mieszaniny, ciasta i ciasta w proszku;
- przetwory spożywcze wytworzone głównie na bazie pszenicy;
- pszenna mąka, granulki;
- jęczmienna mąka, kasza i granulki, przetwory spożywcze z jęczmienia, sam jęczmień;
- kawa, mieszanki herbaty, przetwory spożywcze i ciasta, słody;
- glukoza i fruktoza;
- gotowe tłuszcze i oleje jadalne.
Listę kolejnych produktów można znaleźć w załączniku 2-A część 3 sekcja B do umowy EPA EU-Japan. Listę odnośnie do taryfy celnej można znaleźć w załączniku 2-A część 3 sekcja D do umowy EPA EU-Japan.
Co EPA oznacza dla przedsiębiorców?
Na niektóre produkty przestaną obowiązywać opłaty celne, ale będzie można eksportować tylko pewna ilość towaru do Japonii. Przepisy zostaną uproszczone.
Jak eksporter może skorzystać z nowych postanowień?
Jeśli chcemy eksportować towar do Japonii i skorzystać z nowych regulacji, musimy spełnić kilka warunków. Przede wszystkim produkt musi pochodzić z Unii Europejskiej.
Eksporter musi sporządzić oświadczenie o pochodzeniu. Oświadczenie to jest traktowane jako dowód pochodzenia. Oświadczenie pochodzenia umieszczane jest na fakturze lub innym dokumencie handlowym. Musi zawierać szczegółowy opis produktu, tak aby była możliwość jego łatwej identyfikacji.
Jednym z elementów, które zawiera oświadczenie pochodzenia jest numer referencyjny eksportera.
Oświadczenie o pochodzeniu może wystawić każdy eksporter pod warunkiem, że wartość towaru nie przekroczy 6000 euro. Jeśli wartość towaru, który chcemy eksportować jest wyższa, oświadczenie będzie mógł sporządzić jedyne eksporter zarejestrowany w systemie REX, a numer musi znaleźć się na oświadczeniu.
Eksporter wywożący towary z krajów Unii Europejskiej musi również posiadać numer EORI.
Tekst oświadczenia o pochodzeniu – wytyczne dotyczące stosowania reguł pochodzenia w Umowie o partnerstwie gospodarczym między Unią Europejską a Japonią – załącznik 3-D.
Numer referencyjny eksportera
Numer referencyjne eksportera (Registered Exporter System – REX) jest to system mówiący o pochodzeniu towarów sporządzony przez zarejestrowanych eksporterów. Po uzyskaniu numeru REX eksporter będzie mógł wystawić oświadczenie o pochodzeniu towaru, które upoważnia do skorzystania z postanowień umowy.
W celu uzyskania numeru REX należy złożyć wniosek do urzędu celnego. Po uzyskaniu numeru można go dodawać do faktur handlowych.
Gdzie sprawdzić taryfy celne Japonii?
Dzięki podpisanemu porozumieniu większa część ceł importowo-eksportowych między Unią Europejską i Japonią została lub zostanie zniesiona. Jeśli jednak nie jesteśmy pewni czy na dany towar eksportowy do Japonii obowiązuje w dalszym ciągu cło, informację tę można sprawdzić w harmonogramie taryf Japonii.
Japońskie certyfikaty i oznaczenia
Tak jak na terenie Unii Europejskiej towary muszą być odpowiednio oznaczone i posiadać certyfikaty, tak samo w Japonii obowiązują pewne certyfikaty. Tylko część z nich jest obowiązkowa i zalecamy, by eksporterzy zagłębili się w ten temat. Poniżej opisujemy najważniejsze oznakowania i certyfikaty w przypadku Japonii.
Znak PSE
Znak PSE umieszczany jest między innymi na produktach elektrycznych i elektronicznych. Jest on obowiązkowy dla konkretnych towarów wprowadzanych na rynek japoński. Japońskie Ministerstwo Gospodarki, Handlu i Przemysłu (METI) ratyfikowało ustawę o bezpieczeństwie urządzeń elektrycznych i materiałów (tzw. DENAN), w której określono jakie produkty wymagają tego oznakowania. Produkty zostały podzielone na 2 kategorie: kategoria A – produkty określone (116 produktów) i kategoria B – produkty nieokreślone (341 produktów).
Produkty zaliczane do kategorii A muszą być opatrzone diamentowym znakiem PSE. Znak diamentowy zostaje wydany przez upoważnioną jednostkę wskazaną przez Ministerstwo. Wcześniej jednak obowiązkowe jest wykonanie wszelkich potrzebnych testów, kontroli fabrycznych i audytów fabryk. Okres ważności diamentowego oznaczenia wynosi od 3 do 7 lat. W czasie terminu ważności wymagane są kontrole fabryczne.
Do przykładowych produktów kategorii A zaliczamy:
- urządzenia grzewcze;
- urządzenia wymagające napędu silnikowego;
- bezpieczniki;
- kable i przewody.
Produkty zaliczane do kategorii B oznacza się okrągłym znakiem PSE. Oznakowanie nadal jest wymagane, jednak w tym przypadku możemy skorzystać z upoważnionej jednostki certyfikującej lub producent może sam zadeklarować zgodność z normami. Ten znak jest bezterminowy.
Przykładowe produkty zaliczane do kategorii B:
- lokówki;
- kuchenki do ryżu;
- odbiorniki telewizyjne.
Znak S
Znak S dobrowolnie umieszczany na urządzeniach często jako uzupełnienie wcześniej omawianego znaku PSE jako kolejne oznaczenie bezpieczeństwa elektrycznego. Utworzony został przez Radę Bezpieczeństwa Certyfikacji Urządzeń Elektrycznych i Elektronicznych i Części Japonii (SCEA). Chociaż oznaczenia nie są wymagane przez prawo, większość towarów na rynku japońskim posiada to oznaczenie.
Do oznaczenia S-JQA kwalifikują się produkty elektryczne, ale certyfikacja obejmuje również np. wbudowane zasilacze.
Aby uzyskać oznaczenie S-JQA, produkt musi przejść przez kontrole fabryczne, inspekcję partii oraz obowiązkowe są coroczne kontrole w fabryce, które sprawdzają, czy momencie produkcji nie nastąpiły jakieś zmiany. Znak jest wydawany przez odpowiednie jednostki; producent nie może samemu umieścić znaku na towarze.
Pomimo że znak S nie jest obowiązkowy, warto się postarać o jego uzyskanie. Pokaże to potencjalnym klientom, że firma dba o ich bezpieczeństwo, ponieważ produkt spełnia wszystkie obowiązujące wymogi.
System certyfikacji bezpieczeństwa produktów JQA (certyfikacja znaku S-JQA) – przewodnik w wersji angielskiej.
Odprawa celna w przypadku eksportu
Do odprawy celnej potrzebne będą następujące informacje:
- dane nadawcy i odbiorcy;
- rodzaj towaru, ilość, wartość jednostkowa oraz wartość całkowita;
- nr faktury z datą jej wystawienia i miejscem;
- warunki Incoterms;
- waga brutto i netto;
- kraj pochodzenia;
- łączna ilość opakowań;
- numer EORI.
W przypadku eksportu należy okazać list przewozowy.
Formy transportu towaru do Japonii
Z powodu położenia geograficznego Japonii mamy dwie główne możliwości transportu z Polski: transport morski i transport lotniczy. Bardziej popularna jest opcja transportu morskiego.
Czas doręczenia zależy od wielu czynników, jednak w przypadku transportu morskiego całość trwa średnio 40-48 dni. Zaletą transportu morskiego jest większa możliwość załadunku towarów, natomiast faktycznie procedura trwa dłużej oraz mogą występować dodatkowe opóźnienia ze względu na chociażby warunki atmosferyczne.
Do wyboru mamy transport pełno-kontenerowy (FCL) lub drobnicowy (LCL).
Transport lotniczy jest droższą opcją eksportu towarów, ale jest zdecydowanie szybszy i bezpieczniejszy niż drogą morską. Procedura może potrwać kilka dni; dla przykładu firma DHL oferuje transport lotniczy, który trwa średnio od 2 do 5 dni.
Transport lotniczy jest polecany dla towarów mniejszych oraz takich, które łatwo mogą ulec uszkodzeniu.
Można także wybrać transport multimodalny, który łączy ze sobą różne rodzaje transportu. Transport z Japonii dokładnie opisaliśmy we wcześniejszym artykule.
Jaki jest koszt transportu do Japonii?
Koszt transportu jest uzależniony od kilku czynników, między innymi rodzaju towaru, ilości, obranej trasy.
Z pomocą dla nowych eksporterów przychodzi ShipHub, który pomaga w znalezieniu odpowiedniego dla ciebie spedytora. Oznacza to także korzystniejszą wycenę usługi.
Eksport do Japonii – podsumowanie
Ustalenia porozumienia zawartego między Unią Europejską i Japonią są niezwykle korzystne dla eksporterów z Polski. Daje ono szansę na wzmożenie obecności naszych towarów na rynku japońskim i zmniejszenia dysproporcji między eksportem i importem towarów. Aby jednak do tego doszło, poza wymaganiami formalnymi przedstawionymi w niniejszym artykule, przedsiębiorcom zaleca się również zapoznanie się funkcjonowaniem rynku w Kraju Kwitnącej Wiśni, jego specyfikacją oraz samą kulturą biznesową.
