Eksport do RPA

RPA znajduje się na samym południowym krańcu kontynentu afrykańskiego. UE jest największym rynkiem dla dóbr z Południowej Afryki – ponad 25% zagranicznych produktów w RPA pochodzi z Unii Europejskiej. Eksport do RPA to przede wszystkim różnego rodzaju dobra materialne.

Południowa Afryka (RPA) – podstawowe informacje

• Stolica: Pretoria
• Podział administracyjny: 9 prowincji
• Język urzędowy: afrykanerski, angielski, zulu i inne
• Powierzchnia: 1,2 mln km²
• Liczba ludności: 59,3 mln
• Waluta: rand (ZAR)
• Największe wyznanie: chrześcijaństwo

Import i eksport RPA – produkty

Wielkość importu Południowej Afryki wynosi ponad 70 mld USD. Towary pochodzą głównie z Chin, Niemiec, Stanów Zjednoczonych, Indii i Arabii Saudyjskiej. Kraj ten to największy importer tkanin z nitki metalowej oraz tkanin z przędzy metalizowanej.

Południowa Afryka importuje przede wszystkim:

• oleje ropy naftowej
• rafinowaną ropę naftową
• pojazdy mechaniczne oraz części i akcesoria do nich
• samochody
• sprzęt nadawczy (telefony).

Największymi rynkami zbytu RPA są Chiny, Stany Zjednoczone, Indie, Zjednoczone Królestwo oraz Niemcy. Wielkość eksportu Południowej Afryki wynosi 102 mld USD. RPA to największy na świecie eksporter platyny, rud manganu, chromu, tytanu oraz produktów z metali szlachetnych. Poza tym, RPA eksportuje złoto, samochody, diamenty i brykiety węgla.

Wymiana handlowa Polski i Republiki Południowej Afryki

Wielkość eksportu Polski do Południowej Afryki wynosi ponad 700 mln USD, ponad dwa razy więcej niż polski import z tego kraju (480 mln USD).

W eksporcie Polski do RPA dominują produkty z kategorii:

• maszyny i urządzenia mechaniczne (ok. 20% wielkości eksportu)
• pojazdy inne niż tabor kolejowy lub tramwajowy oraz ich części i akcesoria
• olejki eteryczne i rezynoidy; preparaty perfumeryjne, kosmetyczne i toaletowe
• zboża i przetwory zbożowe
• wytwory z kauczuku
• urządzenia elektryczne.

Jakie są branże perspektywiczne dla polskich eksporterów?

• sektor nowych technologii
• przemysł spożywczy – branża mięsna i mleczarska (popyt przewyższa rodzimą podaż)
• przemysł materiałów budowlanych (przeznaczonych na budowanie niedrogich mieszkań).

Eksport do RPA – agent handlowy

Najbezpieczniejszą i najłatwiejszą metodą wejścia na rynek Południowej Afryki jest nawiązanie współpracy z agentem handlowym/dystrybutorem. Taki podmiot gospodarczy musi być zarejestrowany w SARS (South African Revenue Services), podobnie jak sam eksporter. Taki agent pomoże przede wszystkim w kwestiach formalnych (dokumentacja, odprawa celna, wymagania rynkowe), ale też lepiej orientuje się w trendach konsumenckich i lokalnych zwyczajach zakupowych.

• W RPA preferuje się spotkania twarzą w twarz.
• Pierwsze spotkanie powinno służyć zbudowaniu podwalin znajomości.
• Styl negocjacji należy dostosować do przynależności kulturowej interlokutora.
• Język angielski jest powszechny w komunikacji biznesowej.
• Największy odsetek populacji (26%) mieszka w prowincji Gauteng, gdzie znajduje się najludniejsze miasto Johannesburg oraz stolica kraju, Pretoria.

Obowiązki przy eksporcie do Republiki Południowej Afryki

Zanim zaczniesz sprzedawać swoje produkty w RPA, koniecznie zapoznaj się z wymogami formalnymi.

• Południowa Afryka jest najbardziej zróżnicowaną i zaawansowaną gospodarką w Afryce. Rynek RPA jest jednym z najlepszych na ekspansję na kontynencie afrykańskim.
• DALRRD (Department of Agriculture, Land Reform and Rural Development) udziela pozwoleń na wprowadzanie do RPA produktów roślinnych i pochodzenia zwierzęcego, karmy dla zwierząt, a także produktów GMO. W zależności od typu produktu wymagane są licencje importowe, dokumenty kontrolne, certyfikaty fitosanitarne i świadectwa sanitarne.
• Etykiety i symbole są wymagane m.in. przy tekstyliach, odzieży i akcesoriach (buty, torebki). Są one nadzorowane przez ITAC.
• Produkty elektryczne muszą mieć certyfikat dotyczący zakłóceń elektromagnetycznych (EMI).
• Produkty podlegające kontroli przed importowej (m.in. szkodliwe chemikalia, farmaceutyki, produkty bakteriologiczne, nuklearne/radioaktywne oraz niebezpieczne) są importowane przez zarejestrowanych importerów, których wymagania dotyczące etykietowania i oznakowania są określane ad hoc.
• Wyroby medyczne i farmaceutyki są regulowane przez SAHPRA (South African Health Products Regulatory Authority).
• W procesie akredytacji może uczestniczyć Narodowy System Akredytacji Południowej Afryki (South African National Accreditation System, SANAS), Międzynarodowe Forum Akredytacji (International Accreditation Forum, IAF) i Współpraca Międzynarodowa w zakresie Akredytacji Laboratoriów (International Laboratory Accreditation Cooperation, ILAC).

South African Bureau of Standards (SABS)

South African Bureau of Standards (SABS) to agencja podlegająca Departamentowi Handlu i Przemysłu ustanawiająca krajowe standardy. Jest ich około 5000, lecz obowiązkowych istnieje tylko 53. SABS nadzoruje etykietowanie i znakowanie produktów z kategorii:

• wyroby chemiczne
• produkty elektrotechniczne
• maszyny i materiały
• produkty żywnościowe i zdrowotne
• przemysł górniczy i surowce.

SABS jest powiązany z organami normalizacyjnymi takimi jak IEC, CEN, IEEE, ISO, ITU, ASTM, WSSN, SADCSTAN.

Ograniczenia w eksporcie do RPA

Zakazuje się wprowadzania na rynek Południowej Afryki wyrobów takich jak:

• środki odurzające i uzależniające w dowolnej postaci
• automatyczna, wojskowa i nienumerowana broń (inne wymagają pozwolenia od SAPS, South African Police Service)
• materiały wybuchowe i fajerwerki
• trucizny i inne toksyczne substancje
• papierosy o masie powyżej 2 kilogramów
• towary, do których zastosowano opis handlowy lub znak towarowy z naruszeniem ustawy (na przykład towary podrabiane)
• nielegalne reprodukcje jakichkolwiek dzieł objętych prawem autorskim
• wyroby wyprodukowane w więzieniach i zakładach karnych.

Zobacz pełną listę wyrobów zakazanych i objętych ograniczeniami wwozowymi do RPA.

Aby sprawdzić aktualne ograniczenia w przywozie z UE do Południowej Afryki, na stronie tron.trade.ec.europa.eu/investigations/cases wybierz w „Third country” RPA (South Africa).

Podatki w RPA

South African Revenue Service (SARS) jest organem podatkowym w RPA (Urząd Podatkowy Afryki Południowej). SARS odpowiada m.in. za administrowanie krajowymi podatkami, cłami i opłatami (levies). Stawki celne wynoszą 3-45% i są często aktualizowane, dlatego należy je sprawdzać na bieżąco. Podstawowym aktem prawnym jest ustawa celna i akcyzowa (Customs and Excise Act of 1964).

Wymianę handlową ułatwia umowa między UE a państwami SADC (South African Development Community) SADC EPA, której RPA jest stroną. Kraje należące do Południowoafrykańskiej Unii Celnej (Botswana, Lesotho, Namibia, RPA i Eswatini) zniosły cła na prawie 90% importu z UE. Certyfikat EUR1 umożliwia importerom sprowadzenie towarów po obniżonej lub zerowej stawce cła importowego.

Stawki VAT w RPA wynoszą:

• 0% (ryż, suszona kukurydza, suszona fasola, soczewica, brązowy chleb, mleko, jajka, sardynki w puszkach, świeże owoce i warzywa, olej roślinny, jadalne rośliny strączkowe)  
• 15% (stawka ogólna).

Akcyza obowiązuje w przypadku:

• alkoholi (wino: 11%, piwo: 23%, inne alkohole: 36%)
• wyrobów tytoniowych (40%)
• produktów naftowych (trzy główne podatki paliwowe na benzynę, olej napędy i produkty biodiesel) 
• produktów ad valorem (pojazdy, towary luksusowe i inne towary nie zaliczane do towarów niezbędnych: 7%-10%).

Eksport z Polski do RPA – dokumentacja

Aby produkty mogły zostać wprowadzone na obcy rynek, muszą one przejść procedurę celną. W Południowej Afryce w tym celu stosuje się takie dokumenty jak:

• faktura handlowa (Commercial Invoice)
• specyfikacja towaru (Packing List) w trzech egzemplarzach
• dokument ubezpieczenia dla ładunków morskich
• list przewozowy (lotniczy list przewozowy, konosament morski)
• świadectwo pochodzenia towaru (certyfikat EUR.1, aby skorzystać ze zwolnienia celnego)
• inne dokumenty, certyfikaty, pozwolenia.

Zapoznaj się z czynnościami przywozowymi w RPA.

Eksport do RPA – transport towarów

Z racji położenia miejsca docelowego na samym południu kontynentu afrykańskiego, transport do RPA z Europy można zrealizować tylko za pomocą przewozów morskich i lotniczych.

Transport morski do Republiki Południowej Afryki

Republika Południowej Afryki jest z trzech stron otoczona przez oceany i ma rozwiniętą linię brzegową. Transport morski pozwala na przewóz dużych ilości towarów na dalekie odległości po niskich kosztach. Zawsze istnieje jednak ryzyko wystąpienia trudności w podróży, dlatego zalecamy ubezpieczenie towaru.

Ile trwa podróż morska z Polski/Europy do RPA? Może ona wynieść od trzech do sześciu tygodni.

Porty w Republice Południowej Afryki

• Port Durban (ZADUR) to największy port kontenerowy na południowej półkuli. To tutaj przeładowuje się 60% kontenerów w RPA.
• Port Kapsztad (ZACPT) to drugi największy port w RPA. Wysoki odsetek cargo to świeża żywność (owoce, warzywa).
• Port Richards Bay (ZARCB) początkowo specjalizował się w węglu, lecz potem poszerzono usługi o inne ładunki półmasowe i masowe. Jest to jeden z największych na świecie portów węglowych – surowiec ten to 2/3 ładunków obsługiwanych w tym porcie. Richards Bay to najbardziej wydajny system portowy w Afryce.

Transport lotniczy do RPA

Jeśli chcesz przewieźć do RPA kosztowne lub szybko psujące się towary (żywność, leki), to odpowiednią metodą transportu będzie fracht lotniczy. Jest to co prawda kosztowna forma przewozu towarów, lecz jest ona bardziej bezpieczna i zajmuje niewiele czasu.

Czas przewozu z Polski/Europy do Republiki Południowej Afryki drogą lotniczą trwa około tygodnia.

Główny port lotniczy cargo w RPA

Port lotniczy Oliver Reginald Tambo (FAOR), inaczej OR Tambo, to największe lotnisko w Południowej Afryce i jedno z top lotnisk cargo Afryki. OR Tambo ma najbardziej rozwiniętą siatkę lotniczą w regionie.

Szukasz najlepszych ofert spedytorów? Porównasz je za darmo na ShipHub.pl.

Eksport do RPA – podsumowanie

• Rynek RPA stwarza wiele możliwości.
• W eksporcie Polski do RPA dominują maszyny, pojazdy, zboża i produkty kosmetyczne.
• Obiecujące przemysły w Południowej Afryce to nowe technologie, spożywczy i materiałów budowlanych.
• Zanim wprowadzisz produkty do RPA, zapoznaj się z wymaganiami formalnymi.
• Wybierz transport morski lub lotniczy z Polski do Południowej Afryki.

Planujesz ekspansję na inny rynek? Sprawdź nasze pozostałe poradniki eksportowe.