FCR (Forwarder’s Certificate of Receipt), inaczej spedytorskie zaświadczenie przyjęcia towaru do wysyłki, jest międzynarodowym dokumentem handlowym. Wystawiany jest przez spedytorów będącymi członkami pozarządowej organizacji reprezentującej spedytorów na całym świecie – International Federation of Freight Forwarders Associations (w skrócie FIATA).
Kim jest spedytor?
Spedytor to osoba prawna bądź fizyczna, która zajmuje się zadaniami związanymi z organizacją przewozu ładunków oraz czynnościami dodatkowymi w zależności od zlecenia. Jest odpowiedzialny za wysyłanie i odbieranie towarów, a czasem również za szereg innych czynności powiązanych (jak np. rozładunek, składowanie, pakowanie).
W jakich sytuacjach jest stosowany dokument FCR?
FCR jest standardową formą dokumentu handlowego przygotowywanego przez FIATA do powszechnego użytku w przesyłkach międzynarodowych. Warto zaznaczyć, że dokument jest dostępny jedynie dla członków FIATA.
Dokument FCR używany jest głównie w transakcjach międzynarodowych, w których strony decydują się na wybranie formuły handlowej Ex Works (EXW). Formuła Ex Works oznacza, że sprzedawca zobowiązany jest do dostarczenia towaru do dyspozycji kupującego w konkretne miejsce i w określonym wcześniej czasie. W związku z tym sprzedawca jest odpowiedzialny za ryzyko i wydatki związane z towarem do momentu, w którym przekazany zostanie do dyspozycji kupującego.
Ponadto dokument FCR stosowany jest również w przypadku, gdy płatność dokonywana jest za pośrednictwem akredytywy. W takim wypadku dokument często wymagany jest przez banki.
Najważniejsze cechy dokumentu FCR
- Dokument FCR nie zawiera umowy przewozu, w związku z czym nie jest akceptowany jako dokument przewozowy w ramach zasad akredytywy.
- Wydając dokument FCR spedytor zaświadcza nadawcy, że przejął kontrolę nad danym towarem i tym samym zobowiązuje się do dostarczenia go odbiorcy w jak najlepszym stanie.
- Dokument nie podlega negocjacjom, więc odbiorca nie ma obowiązku przedstawiania oryginału kopii w celu odebrania towaru od firmy transportowej.
- Posiada status dokumentu niezbywalnego, w związku z czym nie można przenosić praw z niego wynikających na drodze indosu. Dokument ten umożliwia zbywcy towaru pobranie od nadawcy płatności za sprzedanie danego towaru natychmiast po przekazaniu towaru spedytorowi i otrzymania FCR.
- Unieważnienie jest możliwe jedynie wtedy, gdy spedytorowi zostanie zwrócony oryginalny dokument FCR.
Jaka jest różnica pomiędzy dokumentem FCR a morskim listem przewozowym?
- FCR nie zawiera umowy przewozu w przeciwieństwie do morskiego listu przewozowego (nazywanego również konosamentem), który zawiera umowę przewozu między portem załadunku a portem wyładunku.
- W przypadku listu przewozowego przynajmniej jeden oryginał listu przewozowego musi być przekazany przewoźnikowi w celu dostarczenia towaru. W przypadku FCR odbiorca może odprawić towar od przewoźnika bez konieczności oddawania oryginału.
- FCR w przeciwieństwie do listu przewozowego, nie jest dokumentem przewozowym akceptowanym w ramach zasad akredytywy.
- FCR nie może zostać wystawiony w formie zbywalnej, natomiast morski list przewozowy – tak.
