Indonezja to czwarty najludniejszy kraj świata i wiodąca gospodarka wśród państw grupy ASEAN (Stowarzyszenie Narodów Azji Południowo-Wschodniej). Państwo, zaliczane do tzw. azjatyckich tygrysów, czyli najszybciej rozwijających się azjatyckich gospodarek, generuje około 35% PKB regionu ASEAN. W artykule omawiamy import z Indonezji, w tym uwarunkowania, branże i wymagania. Jak importować z Indonezji?
Wymiana handlowa między Polską a Indonezją
Indonezja to państwo wyspiarskie ze stolicą w Dżakarcie, położone na tysiącach wysp. Pomimo dużej odległości, jaka dzieli ten kraj i Polskę, wymiana handlowa rozwija się i sukcesywnie rośnie. Obroty handlowe między Polską a Indonezją wyniosły w 2019 roku nieco ponad 1 mld dolarów, przy czym 213 mln USD stanowił eksport towarów polskich, a 792 mln USD – import towarów indonezyjskich do naszego kraju.
ASEAN to trzeci po Stanach Zjednoczonych i Chinach największy partner Unii Europejskiej w handlu. Jako wiodąca gospodarka grupy ASEAN, Indonezja odgrywa więc niebagatelną rolę w handlu międzynarodowym. W wymianie handlowej z UE wciąż wyprzedzają ją jednak Singapur, Malezja, Wietnam i Tajlandia, co wynika m.in. z restrykcyjnego prawa w Indonezji. Walutą kraju jest rupia indonezyjska (IDR).
Nawiązywanie kontaktów handlowych z Indonezyjczykami jest znacznie ułatwione w strefach wolnego handlu: obecnie w Indonezji funkcjonują cztery takie strefy. Trzy z nich położone są w prowincji Wyspy Riau.
Co importować z Indonezji?
Indonezja dysponuje olbrzymimi zasobami surowców naturalnych, w tym ropą naftową, gazem ziemnym, cyną, miedzią i złotem. Nic dziwnego, że to właśnie surowce są jednym z wiodących towarów eksportowych Indonezji. Kraj ten jest też ważnym światowym eksporterem kauczuku, kakao, pieprzu i chininy.
Oprócz wyżej wymienionych, kluczowe towary eksportowe Indonezji to:
- olej palmowy,
- olej kokosowy,
- węgiel,
- kawa, herbata,
- orkisz, pszenica,
- meble,
- kosmetyki naturalne,
- obuwie,
- odzież,
- chemikalia,
- żywice naturalne,
- rękodzieło artystyczne,
- wyroby drewniane (sklejka, parkiety),
- instrumenty muzyczne.
Jeśli chodzi o indonezyjskie towary sprowadzane do Polski, w 2018 r. ranking importów przedstawiał się następująco:
- podzespoły elektroniczne i elektronika użytkowa (30% importu);
- wyroby przemysłu włókienniczego, odzież i tkaniny (19% importu);
- obuwie (13% importu);
- tworzywa sztuczne, gumy, opony, kauczuk (11% importu).
Import z Indonezji krok po kroku
Procedura importowa w handlu z państwami nienależącymi do Unii Europejskiej jest dość skomplikowana i składa się z następujących kroków:
- Założenie działalności gospodarczej
- Wystąpienie o przyznanie numeru EORI
- Rejestracja w BDO
- Znalezienie dostawcy – dobrym sposobem na szukanie producentów w Indonezji może być wyjazd na targi międzynarodowe, np. Trade Expo Indonesia. Przedsiębiorcy indonezyjscy cenią sobie przede wszystkim kontakt twarzą w twarz. Przy poszukiwaniu dostawcy przez Internet należy zachować szczególną ostrożność.
- Zamówienie próbek, weryfikacja certyfikatów
- Płatność – najlepiej nie uiszczać całej kwoty z góry, a zamiast tego wynegocjować kwotę zaliczki.
- Transport towarów do Polski
- Odprawa celna w porcie docelowym i dopuszczenie do obrotu
Cło na import z Indonezji
Indonezja jest członkiem Światowej Organizacji Handlu (WTO) od 1995 r., ale nie ma jeszcze preferencyjnych umów z Polską. Unia Europejska podpisała jak dotąd z Indonezją Porozumienie dot. Partnerstwa i Współpracy (Partnership and Cooperation Agreement). Dodatkowo od 2016 r. trwają negocjacje na temat umowy o wolnym handlu, co wytycza dobre perspektywy na przyszłość.
W europejsko-indonezyjskich stosunkach gospodarczych nie brakuje napięć. Przykładowo, w 2019 roku Unia Europejska nałożyła cło wyrównawcze 8-18% na biodiesla z Indonezji, co spotkało się w tym kraju z krytyką.
Obecnie wobec towarów z Indonezji w większości przypadków stosuje się stawki erga omnes. Taryfę można sprawdzić w systemach ISZTAR oraz TARIC. Wysokość opłaty celnej wylicza się na podstawie sumy wartości towaru i kosztów transportu do UE.
Poniżej przedstawiamy przykładowe stawki celne na artykuły często importowane z Indonezji:
- 0901 21 00 00 – kawa palona – 7,5%
- 1513 11 91 00 – olej kokosowy w opakowaniach do 1 kg – 12,8%
- 4001 – kauczuk naturalny, balata, gutaperka, guayule, chicle i podobne żywice naturalne – 0%
- 4420 10 19 00 – statuetki drewniane – 0%
- 6404 11 00 00 – obuwie sportowe – 16,9%
- 8510 10 00 00 – golarki – 2,2%.
Należy pamiętać, że oprócz cła uiścić należy także podatek VAT, liczony jako odpowiedni procent wartości celnej (sumy wartości towaru, kosztów transportu i cła). Warto zaznaczyć, że próbki produktu nieprzeznaczone do obrotu są zwolnione z opłat celno-skarbowych.
Import z Indonezji – potrzebne dokumenty
Aby odprawa celna przebiegła sprawnie, a towary zostały zwolnione do obrotu, niezbędny jest zestaw następujących dokumentów:
- Faktura handlowa wystawiona przez sprzedawcę;
- List przewozowy stanowiący podstawę do odbioru ładunku;
- Lista pakowa (ang. packing list) wymagana wtedy, kiedy faktura nie spełnia funkcji specyfikacji.
Oprócz wyżej wymienionych dokumentów, w wielu przypadkach potrzebne będą także inne certyfikaty i zaświadczenia, na przykład:
- deklaracja zgodności CE – przede wszystkim dla elektroniki, wyrobów medycznych, zabawek, maszyn;
- świadectwo pochodzenia – na przykład dla tekstyliów, produktów rolnych;
- certyfikat określający skład surowcowy towaru – jeśli jest niezbędny do określenia kategorii taryfowej.
Obowiązki importera w UE
Ponieważ producent artykułów wytworzonych poza Unią Europejską najczęściej nie posiada swojego przedstawiciela w UE, to na importerze spoczywa obowiązek zapewnienia, że produkt jest bezpieczny i zgodny z normami.
Szczególnie ważną kwestią jest autentyczność certyfikatu CE. Jeśli jest wymagany dla importowanego przez nas produktu, warto go zweryfikować, ponieważ to importer poniesie koszty ewentualnego wycofania towaru z rynku czy dodatkowych badań.
Obowiązek rejestracji w BDO łączy się z kolei z uiszczaniem opłat oraz zapewnieniem prawidłowego odzysku odpadów – dotyczy to wszystkich importerów wprowadzających na rynek produkty w opakowaniach.
Kultura biznesu w Indonezji
Jeśli chcemy utrzymać dobre relacje z partnerem biznesowym z Indonezji, powinniśmy zwrócić uwagę na kulturę biznesu, która jest nieco inna niż w Europie. Przede wszystkim, podobnie jak w Chinach i innych azjatyckich państwach, w Indonezji najważniejszy jest osobisty kontakt i sieć powiązań – dlatego należy nastawić się na podróże biznesowe w celu budowania relacji oraz precyzowania ustaleń.
Kolejną kwestią kulturową jest niewyrażanie odmowy w sposób bezpośredni. Czasem zdarza się, że Indonezyjczycy werbalnie wyrażają potwierdzenie, jednak wynika to jedynie z grzeczności, a nie realnej intencji. Dlatego należy obserwować również gesty i precyzować ustalenia na piśmie.
Spotkania biznesowe w Indonezji często odbywają się przy lunchu czy kolacji. Spóźnienia są powszechnie spotykane ze względu na utrudnienia komunikacyjne. Jeśli przyjmujemy wizytówkę lub upominek od indonezyjskiego kontrahenta, najlepiej to zrobić dwiema dłońmi, a z pewnością nigdy lewą.
Wielu Indonezyjczyków nie odbiera pozytywnie kontaktu fizycznego z obcymi, dlatego należy unikać gestów takich, jak klepanie po barku itp. Także stanie z założonymi rękami lub dłońmi umieszczonymi na biodrach są odbierane jako agresywne postawy.
Jako że w Indonezji żyje największa społeczność muzułmańska na świecie, warto zwrócić szczególną uwagę na ubiór podczas spotkania biznesowego. Strój powinien być skromny i zasłaniać jak największy obszar ciała.
Transport z Indonezji
Z racji wyspiarskiego położenia kraju, dostępne są dwa sposoby transportu towaru z Indonezji: transport morski lub lotniczy. Fracht morski to tańsza wersja, ale też dużo bardziej czasochłonna – transport między portami zajmie około 30-40 dni. Transport lotniczy z kolei będzie nawet dziesięciokrotnie szybszy (zajmie 3-5 dni), jednak jest też stosunkowo kosztowny i sprawdzi się najlepiej przy przewozie niedużych i drogocennych ładunków.
Najważniejsze miasta portowe Indonezji to Dżakarta, Belawan, Semarang oraz Surabaya. Wiodące porty lotnicze to natomiast Soekarno-Hatta International Airport w Dżakarcie, Ngurah Rai Airport w Denpasar oraz Juanda International Airport w Surabaya.
