Turcja, znajdująca się wśród pierwszej dziesiątki największych gospodarek Europy, położona jest na przecięciu kontynentów i kultur. Łączy Europę z Azją nie tylko geograficznie, ale i handlowo. Import z Turcji do Polski rozwija się dynamicznie między innymi dzięki członkostwu w unii celnej Unii Europejskiej. W artykule omawiamy, co i jak najlepiej sprowadzać z Turcji.
Wymiana handlowa między Turcją a Polską
Import z Turcji do Polski w 2020 r. wyniósł 17,5 miliarda złotych, a jego wartość była niemal dwukrotnie większa niż eksportu. Choć Turcja zajmuje dopiero 16. miejsce wśród krajów, z których Polska sprowadza dobra, to w ostatnich latach obserwuje się tendencję wzrostową. Wynika to między innymi z osłabienia tureckiej waluty i opłacalności handlu towarami z tego państwa.
Jeśli chodzi o wymianę handlową z Unią Europejską, Turcja zajmuje szóste miejsce wśród partnerów importowych i eksportowych. W 2019 roku wartość importu z Turcji do UE była rekordowa i wyniosła 70 miliardów euro – aż 40% eksportów z tego kraju trafia właśnie na teren wspólnoty. W 2020 roku całość dwustronnej wymiany handlowej osiągnęła poziom ponad 132 miliardów euro i zdominowana była przez maszyny i sprzęt transportowy (ponad 30% udziału).
Co importować z Turcji?
Wśród ważnych towarów eksportowych Turcji znajdują się zarówno surowce mineralne i chemiczne (np. węgiel, ropa naftowa, nafta), produkty rolne, jak i wyroby przemysłowe. Tureckie firmy motoryzacyjne znajdują się wśród największych światowych producentów samochodów dostawczych, busów oraz ciężarówek.
Najczęściej eksportowane z Turcji produkty to:
- pojazdy silnikowe i ich części;
- maszyny i urządzenia (np. bojlery i kotły);
- kamienie, metale i wyroby z metali nieszlachetnych;
- artykuły elektromaszynowe;
- odzież;
- nieprzetworzone produkty rolne.
Wśród żywności sprowadzanej z Turcji popularnością cieszą się:
- soczewica,
- owoce: arbuzy, morele, figi, cytryny,
- oliwki,
- mleko owcze,
- orzechy laskowe,
- słodycze (np. chałwa).
Polscy przedsiębiorcy najchętniej importują tureckie pojazdy (samochody osobowe, ciągniki do naczep), materiały i wyroby włókiennicze, urządzenia mechaniczne i elektryczne oraz metale nieszlachetne i wyroby z nich (np. pręty, liny miedziane, płyty i folie aluminiowe, ocynkowane profile żelazne i stalowe). Oprócz tego popularny jest import tureckich dywanów.
Cło na import z Turcji
Turcja, choć nie jest państwem członkowskim Unii Europejskiej, należy od 1995 roku do unii celnej UE. Oznacza to, że większość towarów tureckich może być sprowadzana z zerowym cłem. Wyjątek stanowią produkty rolne oraz wyroby z węgla i stali, gdyż nie są ujęte w umowie między UE a Turcją.
W potwierdzeniu obowiązującej stawki celnej mogą pomóc systemy ISZTAR oraz TARIC.
Po wybraniu odpowiedniej kategorii produktowej w ISZTAR zobaczymy, że Turcja jest wyszczególniona i znajduje się przy niej napis „Stawka celna stosowana w Unii Celnej: 0%”. Dla większości wyrobów nieobjętych zerową stawką celną będzie natomiast obowiązywała stawka preferencyjna.
Poniżej prezentujemy przykładowe stawki celne na artykuły importowane z Turcji:
- 0802 22 00 00 – orzechy laskowe – 3%
- 6106 10 00 00 – damskie koszule bawełniane – 0%
- 7301 20 00 00 – profile stalowe – 0%
- 8403 10 10 00 – żeliwne kotły centralnego ogrzewania – 0%
Należy pamiętać, że zerowe cło nie zwalnia nas z obowiązku uiszczenia podatku VAT za importowane towary.
Import z Turcji krok po kroku
Mimo iż na większość produktów sprowadzanych z Turcji obowiązuje zerowe cło, procedura importowa wygląda podobnie, jak w przypadku innych państw nienależących do UE:
- Założenie działalności gospodarczej
- Wystąpienie o przyznanie numeru EORI
- Rejestracja w Bazie Danych Odpadowych
- Znalezienie dostawcy – dobrym sposobem na szukanie producentów w Turcji może być wyjazd na targi międzynarodowe, np. Automechanika Istanbul, Aluexpo czy WorldFood Istanbul. Przedsiębiorcy tureccy cenią sobie przede wszystkim kontakt twarzą w twarz, dlatego należy nastawić się na wyjazdy służbowe. Poszukiwania można też zacząć na stronach łączących dostawców z importerami, takich jak turkishexporter.net.
- Zamówienie próbek produktu, weryfikacja certyfikatów
- Płatność – nie powinno się uiszczać całej kwoty z góry, ale zamiast tego wynegocjować kwotę zaliczki.
- Transport towarów z Turcji
- Odprawa celna i dopuszczenie do obrotu
Import z Turcji – regulacje prawne i bezpieczeństwo
Unia celna UE, która weszła w życie 31 grudnia 1995 roku, określa całkowite zniesienie ceł importowych i eksportowych na artykuły przemysłowe i przetworzoną żywność na linii Unia – Turcja. Nie reguluje ona jednak importu żywności nieprzetworzonej, produktów objętych traktatem ustanawiającym Europejską Wspólnotę Węgla i Stali, usług ani zamówień publicznych.
W świetle przepisów bezcłowy import z Turcji obejmuje zarówno produkty w pełni tureckie, jak i wytworzone z użyciem materiałów z państw trzecich lub pochodzące z państw trzecich, ale dopuszczone do obrotu na terenie Turcji.
Jako że producenci artykułów wytworzonych poza Unią Europejską najczęściej nie posiadają swojego przedstawicielstwa w UE, to importer ma obowiązek zapewnić, że produkt jest bezpieczny i zgodny z normami. Szczególnie ważna jest autentyczność certyfikatu CE. Jeśli jest wymagany dla importowanego przez nas produktu, warto go zweryfikować. Ponadto zawsze zalecana jest weryfikacja firmy przy pierwszym dużym zamówieniu.
Niezbędne dokumenty przy imporcie z Turcji
Bardzo ważnym dokumentem przy imporcie z Turcji jest świadectwo przewozowe ATR. Potwierdza ono preferencyjne pochodzenie towaru i jest niezbędne, aby ładunek mógł zostać zwolniony z opłat celnych. Świadectwo ATR nie zwalnia jednak z dokonania zgłoszenia celnego i odprawy celnej. W związku z tym potrzebne będą także klasyczne dokumenty importowe, takie jak:
- Faktura handlowa lub faktura pro forma wystawiona przez sprzedawcę;
- List przewozowy stanowiący podstawę do rozporządzania ładunkiem;
- Lista pakowa (ang. packing list) obowiązkowa wtedy, kiedy faktura nie spełnia funkcji specyfikacji.
Poza wyżej wymienionymi dokumentami, w poszczególnych przypadkach potrzebne mogą być też inne certyfikaty i zaświadczenia, na przykład:
- Deklaracja zgodności CE – przede wszystkim dla sprzętu elektronicznego i elektrycznego, wyrobów medycznych, zabawek, maszyn;
- Świadectwo pochodzenia – na przykład dla tekstyliów, produktów rolnych;
- Certyfikat określający skład surowcowy towaru – jeśli jest konieczny do określenia kategorii taryfowej.
Kultura biznesu w Turcji
Turecka kultura biznesu jest zbliżona do tej obowiązującej w innych krajach śródziemnomorskich. Mimo iż dominuje tam wyznanie muzułmańskie, kwestie religijne nie wpływają w sposób znaczny na kontakty biznesowe. Dla tureckich przedsiębiorców liczą się przede wszystkim kontakt twarzą w twarz oraz długotrwałe relacje biznesowe.
Elementy istotne w tureckiej kulturze biznesu to m.in.:
- targowanie się – jest nieodłączną częścią negocjacji, a jego brak uznawany jest wręcz za niegrzeczny;
- unikanie obraźliwych gestów – m.in. stania z dłońmi w kieszeni/na biodrach lub pokazywania gestu OK (ze złączonymi kciukiem i palcem wskazującym);
- rozpoczynanie spotkania biznesowego od pogawędki;
- oczekiwanie od europejskich kontrahentów punktualności;
- umawianie spotkań biznesowych przynajmniej z dwutygodniowym wyprzedzeniem (najlepiej unikać miesięcy wakacyjnych oraz, w mniejszych miejscowościach, Ramadanu);
- otwartość tureckich biznesmenów na europejską kulturę;
- niezbyt duża rola upominków oraz wręczania wizytówek.
Transport towarów z Turcji
Położenie Turcji umożliwia korzystanie z różnorodnych form transportu – o ostatecznej decyzji zadecydują czas i koszt przewozu. Najbardziej atrakcyjną cenowo opcją jest fracht morski. Z tureckich portów, takich jak m.in. Port of Haydarpasa czy Port of Mersin, istnieją liczne połączenia zarówno do portu w Gdyni, jak i do portów niemieckich. Transport morski z Turcji do Polski zajmie między 2 a 3 tygodnie.
Transport kolejowy umożliwia zaoszczędzenie czasu przy zachowaniu konkurencyjnej ceny. Dostępne są na razie tylko połączenia z Niemcami, co wymaga dodatkowego transportu drogowego do Polski. Przewóz towarów koleją z Turcji zajmuje około tygodnia.
Jeśli chodzi o transport lotniczy, jest to najbardziej kosztowna, ale i najszybsza opcja. Zalecany jest przy przewozie ładunków niewielkich i wartościowych. Linie LOT Cargo oferują połączenie między Stambułem a Warszawą.
Szczegółowe informacje na temat transportu z Turcji znajdziesz w naszym wcześniejszym artykule.
Podsumowanie
- Wśród najpopularniejszych towarów eksportowych Turcji znajdują się pojazdy, maszyny, surowce, odzież oraz wyroby metalowe;
- Na mocy unii celnej UE na większość towarów sprowadzanych z Turcji obowiązuje stawka celna 0% (nie dotyczy to produktów rolnych oraz wyrobów z węgla i stali);
- Oprócz klasycznych dokumentów importowych, przy imporcie z Turcji niezbędne jest świadectwo ATR.
