Konwencja CMR jest międzynarodową umową dotyczącą przewozu drogowego towarów. Ma zastosowanie w przypadku zarobkowego transportu towarów w relacjach internacjonalnych. Pod warunkiem, że przynajmniej jeden kraj (nadania towaru lub kraj docelowy) przystąpił do konwencji CMR. Należy zaznaczyć, że dotyczy jedynie przewozów świadczonych na podstawie umowy przewozu samochodami, pojazdami członowymi, naczepami i przyczepami.
Konwencja CMR – na co zwrócić uwagę?
Konwencja CMR jest niezwykle przydatna, ponieważ ujednolica dokumentację przewozową, przewozy wykonane przez następujących po sobie przewoźników, warunki umowy o przewóz drogowy towarów, odpowiedzialność przewoźnika, tryb skarg oraz reklamacji, roszczenia wynikające z przewozu. Podmioty uprawnione do prowadzenia działalności w zakresie międzynarodowego transportu drogowego są określone przez postanowienia prawa wewnętrznego poszczególnych państw. W przypadku Polski decyduje o tym ustawa o transporcie drogowym.
Warto zauważyć, że z konwencji CMR korzysta się gdy przewozy są wykonywane przez państwa, organizacje bądź instytucje rządowe. Co ważne, przy stosowaniu konwencji CMR przewoźnik odpowiada za czynności podejmowane przez swoich pracowników, jak za swoje własne.
List przewozowy
Dowodem zawarcia umowy przewozu w ramach konwencji CMR jest list przewozowy, wystawia się go w trzech egzemplarzach (każdy egzemplarz ma taką samą moc prawną i dowodową). Podpisują je i ostemplowują zarówno nadawca jak i przewoźnik. Pierwszy z nich zatrzymuje nadawca, drugi towarzyszy przesyłce i jest przeznaczony dla odbiorcy, a trzeci otrzymuje przewoźnik. Zdarza się, że w celach statystycznych wystawia się czwarty egzemplarz, tzw. czarna kopia.
Jeżeli towar ma zostać załadowany na różne pojazdy lub przewiezionych ma zostać kilka partii towarów, zarówno nadawca, jak i przewoźnik mają prawo wymagać wystawienia tylu listów przewozowych, ile pojazdów należy użyć lub ile jest rodzajów bądź partii towarów.
W przypadku wystąpienia nieprawidłowości, braku dostatecznych informacji lub utraty listu przewozowego wszelkie koszty poniesione z tego powodu przez przewoźnika pokrywane są przez nadawcę. Jednak przewoźnik jest zobowiązany do sprawdzenia stanu towaru wraz z jego opakowaniem, a także poprawności danych listu przewozowego z ilością egzemplarzy, ich numerów oraz cech w trakcie przyjmowania towaru.
Co zawiera list przewozowy?
List przewozowy powinien zawierać następujące dane:
- miejsce i datę jego wystawienia;
- nazwisko (nazwę) i adres nadawcy;
- nazwisko (nazwę) i adres przewoźnika;
- miejsce i datę przyjęcia towaru do przewozu oraz przewidziane miejsce jego wydania;
- nazwisko (nazwę) i adres odbiorcy;
- powszechnie używane określenie rodzaju towaru oraz sposób opakowania, a dla towarów niebezpiecznych ich ogólnie uznane określenie;
- ilość sztuk, ich cechy i numery;
- wagę brutto lub inaczej wyrażoną ilość towaru;
- koszty związane z przewozem (przewoźne, koszty dodatkowe, należności celne i inne koszty powstałe od chwili zawarcia umowy do chwili dostawy);
- instrukcje niezbędne do załatwienia formalności celnych i innych;
- oświadczenie, że przewóz, bez względu na jakąkolwiek przeciwną klauzulę, podlega przepisom niniejszej konwencji.
Kiedy Konwencja CMR nie ma zastosowania
Konwencji CMR nie stosuje się w przypadku przewozu: przesyłek pocztowych, zwłok i ładunków należących do przesiedleńców. Poza tym nie używa się jej, zawierając umowy spedycji. Za takie uznaje się umowy, których istotą nie jest wykonywanie przewozu, a jedynie jego organizacja. Otóż przewoźnik nie musi osobiście wykonywać przewozu. Wynika z tego, że o tym czy konwencja ma zastosowanie czy nie, decyduje treść zobowiązania. Dlatego też jeżeli podstawą umowy jest wykonanie przewozu, to znajdą w niej zastosowanie przepisy konwencji.
