Statki towarowe dzielą się na wiele kategorii, ze względu m.in. na ich przeznaczenie. Możemy wyróżnić kontenerowce, służące do przewozu uniwersalnych ładunków, drobnicowce, które transportują suche, zamknięte oraz przeliczane na sztuki materiały czy zbiornikowce, które służą do transportowania płynów. W tym artykule skupimy się na masowcach, których głównym zadaniem jest przewóz suchych, często sypkich i nieopakowanych ładunków masowych.
Czym jest masowiec?
Masowce to statki transportowe, które przewożą duże ilości niezapakowanych ładunków sypkich, takich jak zboża, rudy żelaza, węgiel czy cement. Mimo że są powszechnie znane z przewozu materiałów suchych, czasami transportują również ładunki płynne, takie jak benzyna czy olej. W dodatku często wykorzystuje się je do przewozu produktów półmasowych, takich jak blachy stali w różnych postaciach czy nawet kontenerów. Masowiec jest zbudowany z pojedynczego pokładu oraz podwójnego dna.
Aktualnie masowce stanowią 21% globalnych transportów morskich, a ponad 50% statków należy do japońskich, chińskich oraz greckich przedsiębiorstw.
Czym jest DWT?
Wielkość oraz zdolność przewozową masowca określa się za pomocą nośności. Jest ona sumą wagi ładunku, załogi, zapasów paliwa, wody, prowiantu – w skrócie wszystkiego, co zostaje na statek wniesione. Zdolność przewozowa statku wyrażana jest poprzez DWT, który jest skrótem od angielskiego wyrażenia deadweight tonnage. Oznacza to, że maksymalna ciężkość ładunku masowca określana jest w tonach.
Rodzaje masowców
Conventional Bulkers
Są wyposażone w dźwigi i transportery, które pomagają przy załadowywaniu towaru. Posiadają również lepszą sterowność niż pozostałe rodzaje masowców oraz są wyposażone w luki. Jest to klasyczny rodzaj masowca, który może przewozić wiele ładunków oraz swobodnie przypływać do dowolnych portów ze względu na dostęp do powszechnych mechanizmów załadunkowych.
Combined Bulk Carriers
Combined Bulk Carriers są znane przede wszystkim z tego, że mogą przewozić zarówno sypkie, jak i płynne materiały. Z tego względu są również o wiele droższe od klasycznych masowców. Ładunki suche są przewożone w ładowniach, a płynne w zbiornikach skrzydłowych. Dzięki większym możliwościom, masowce te mają znacznie większą nośność.
Gearless Bulk Carrier
Są to masowce, które nie są wyposażone w dźwigi oraz urządzenia przenośnikowe. W związku z tym pływają one jedynie przy największych portach, które posiadają odpowiedni do nich sprzęt. Zaletą takich masowców jest ich cena, ponieważ ze względu na brak instalacji dźwigów i przekładni, sama budowa statku jest tańsza w porównaniu do innych kategorii masowców.
Self Dischargers
Masowce tego typu mają zainstalowane dźwignie i urządzenia do samorozładowania. Mogą wykładać materiały nie tylko w portach, ale również bezpośrednio na nabrzeżach, barkach czy w magazynach. Towary są wyładowywane poprzez specjalny nośnik łączący statek z lądem.
Lakers
Są to masowce, które kursują głównie po Wielkich Jeziorach Amerykańskich. Transportują głównie takie materiały jak sól, żelazo czy węgiel. Ze względu na okres zimowy oraz związane z nimi zamrażanie jezior, są to statki, które nie kursują przez cały rok. Jednak dzięki temu, że maja kontakt tylko z wodą słodką, są mniej narażone na uszkodzenia korozyjne. Aktualnie największy z nich ma 300 metrów długości, 32 metry szerokości i 15 metrów maksymalnego zanurzenia.
BIBO (Bulk In, Bags Out)
Masowiec, którego głównym zadaniem jest przewóz cukru. Dzięki zainstalowanej linii technologicznej służącej do pakowania materiałów, w jednym porcie statek pobiera cukier luzem, a w kolejnym wystawia go w opakowaniu. Warto mieć na uwadze, że na świecie istnieją jedynie 3 takie statki – MC CHL Innovator, MV CHL Progressor, MV Pioneer.
Open Hatch Bulk Carrier
Jest to masowiec, który charakteryzuje się otwartymi włazami oraz bezpośrednim dostępem do ładowni przez luki ładunkowe, rozciągające się na całą szerokość statku. Jest to szczególnie wygodne do transportowania dużych jednostek ładunkowych, które można bezpośrednio opuścić do ładowni. Niestety są to drogie statki z uwagi na to, że do poszerzenia włazów potrzebna jest dodatkowa stal. Mimo to w porównaniu do klasycznego masowca, Open Hatch o wiele lepiej radzi sobie z ciężkimi materiałami.
Podział masowców ze względu na wielkość
Masowce możemy również podzielić ze względu na wielkość oraz masę jaką mogą pomieścić.
Coaster
Najmniejszym z nich będzie coaster, który jest statkiem o pojemności mniejszej niż 10 000 ton. Jest to mini masowiec, pływający najczęściej po jednym morzu lub kontynencie, który przewozi ładunki półmasowe.
Handysize
Do grupy większych statków towarowych będzie należał masowiec handysize, którego pojemność wynosi od 10 000 do 39 999 DWT. Jest to najpopularniejszy typ masowca, który posiada najwyższy wskaźnik produkcji. Są one nie tylko bardzo poręczne pod względem wielkości, ale również posiadają bardzo dobre właściwości manewrowe oraz sprawiają najmniej kłopotów w przypadku naprawy.
Handymax
Statkiem tej samej kategorii będzie handymax, który jest powiększoną wersją handysize i posiada nośność między 40 000 a 64 999 DWT. Do tej kategorii należy supramax, którego nośność wynosi od 55 000 do 64 999 DWT. Ma on około 150-200 metrów długości, pięć ładowni oraz cztery dźwigi. Wykorzystywany jest do żeglugi czarterowej.
Panamax, neopanamax i suezmax
Do statków o wiele większych niż te wymienione powyżej należą panamax oraz suezmax, które zostały zbudowane specjalnie do przeprawiania się przez Kanał Panamski oraz Kanał Sueski.
- Klasyczny masowiec panamax osiąga nośność od 65 000 do 99 999 DWT. Największy statek kontenerowy, który do tej pory przepłynął przez kanał, miał 369 m długości, 51,2 m szerokości, oraz 15,9 m zanurzenia. Było to możliwe dzięki nowym rozwiązaniom, na cześć których największe statki mogące przepłynąć przez kanał są klasyfikowane jako neopanamax (do 120 000 DWT).
- Suezmax posiada nośność do 160 000 DWT i ma maksymalne wymiary gabarytowe, które umożliwiają mu przepłynięcie przez Kanał Sueski: 400 m długości, 77,5 m szerokości i 20,1 m zanurzenia.
Capesize
Do kategorii największych masowców będą należały statki capesize, których nośność wynosi od 100 000 DWT. Są to statki, które pływają jedynie po otwartym morzu i zawijają do głębokowodnych portów. Największe statki capesize (nawet 400 000 DWT, tzw. chinamax przybijające do konkretnych portów) nie są w stanie przepłynąć przez Kanał Sueski oraz Kanał Panamski. Przewożą one przede wszystkim węgiel kamienny oraz rudy żelaza. Do kategorii capesize należą również największe masowce na świecie.
Największe masowce na świecie
3. Brasil Maru
Aktualnie pływający pod banderą Panama, statek został zbudowany w 2007 roku. Jego nośność wynosi 327 017 DWT. Ma on 340 metrów długości oraz 60 metrów szerokości.
2. MS Berghe Stahl
Zbudowany w stoczni Hyundai Heavy Industries, swój pierwszy rejs odbył w 1986 roku. Aż do 2011 był największym masowcem na świecie o nośności 364 767 DWT. Posiada 10 ładowni, w których mogą być rozmieszczone materiały i służy do przewożenia głównie rudy żelaza. Ze względu na swoje ogromne wymiary może zawijać do niewielu portów, a do głównych z nich należą porty Rotterdamu w Holandii oraz Terminalu Marítimo de Ponta da Madeira w Brazylii. Ze względu na długookresowy kontrakt, od lat jest to jego główna trasa.
1. MS Vale Brasil
Od 2011 roku zdecydowanym gigantem wśród masowców jest Ms Vale Brasil, zbudowany w stoczni Daewoo Shipbuilding & Marine Engineering. Jego całkowita nośność wynosi 402 347 DWT, co czyni go aktualnie największym statkiem na świecie. Jego celem jest przewóz rudy żelaza z Brazylii do Europejskich oraz Azjatyckich portów. Statek ma 362 metry długości. Ze względu na wzrost przewozu rudy żelaza z Brazylii do Chin, firma Vale, na której zamówienie masowiec został zbudowany, zamówiła dodatkowe 7 statków z tej serii.
Poznaj inne rodzaje statków towarowych.
