Odprawa celna

Import towarów to przywóz wyrobów z terytorium państwa trzeciego na terytorium państwa członkowskiego Unii Europejskiej. Oznacza to, że jeśli sprowadzamy towary z kraju nie będącego w UE, jesteśmy importerem. Jednym z najważniejszych obowiązków importera jest odprawienie towaru, to znaczy przejście przez procedurę celną. Przedstawimy, z czym wiąże się odprawa celna.

Odprawa celna – rodzaje

Wyróżnia się trzy rodzaje odprawy celnej:

• ostateczną – odprawione towary nie powracają przez granicę celną i zostają uznane za towar krajowy/ wewnątrzwspólnotowy;
• warunkową (czasową) – towar po pewnym czasie powraca za granicę celną. Stosuje się taką odprawę np. w stosunku do produktów wystawianych na targach albo do prac konkursowych, a także towaru do uszlachetnienia lub naprawy;
• odroczoną – kiedy urząd celny nie posiada jest w stanie dokonać kontroli i przekazuje towar innemu urzędowi celnemu.

Rodzaje odprawy z uwzględnieniem VAT-u

1. Standardowa odprawa celna odbywa się w polskim porcie przeznaczenia. W przypadku skorzystania z agencji celnej, towar zostanie zwolniony, kiedy agencja otrzyma potwierdzenie zapłaty należności celno-skarbowych. Jeśli importer działa samodzielnie, jego towar zostanie dopuszczony do kraju, kiedy należność zostanie zaksięgowana na koncie urzędu celnego.
2. Przy uproszczonej odprawie celnej podatek VAT może zostać rozliczony w deklaracji VAT-7 (rozliczenie miesięczne) lub VAT-7D (rozliczenie kwartalne). Jeśli np. ładunek został sprowadzony w lutym, do 25 marca importer jest zobowiązany dostarczyć do Urzędu Skarbowego deklarację rozliczenia się z tytułu importu.
3. W przypadku fiskalnej odprawy celnej przeprowadzonej za granicą (w innym kraju UE), płatność VAT jest odroczona do momentu złożenia deklaracji VAT-7. Jest ona opłacalna przy większych zamówieniach. Oznacza to, że towar zostaje dopuszczony do wolnego obrotu bez konieczności uiszczania podatku VAT z tytułu importu. Importer odprowadza VAT w miejscu swojej rezydencji podatkowej w ramach rozliczenia wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów.

Czym się zajmuje agencja celna?

Agencja celna w imieniu importera zajmuje się formalnościami celnymi w urzędzie celnym. Agencja celna nie jest tym samym co urząd celny – możemy skorzystać z usług agencji celnej, a towar musi przejść przez ręce urzędników celnych. Innymi słowy, agent celny jest pośrednikiem między przedsiębiorcą a urzędnikiem celnym.

Agent celny może dla importera:

• przygotować dokumenty potrzebne do odprawy;
• zweryfikować znaki CE;
• przygotować deklarację dotyczącą podatku akcyzowego;
• obliczyć wysokość należności przywozowych;
• dokonać zgłoszenia celnego.

Odprawa celna a cło

Jedną z głównych funkcji odprawy celnej, oprócz określenia zgodności z prawem oraz umowami międzynarodowymi, jest wezwanie importera do opłacenia cła. Cło do opłacenia nakładane jest przez państwo na towary pochodzące z państwa trzeciego. Opłatę tę należy uregulować przy przekraczaniu granicy celnej. Cło nie dotyczy towarów tzw. wewnątrzwspólnotowych. Efektem cła jest wzrost cen i obciążenie ostatniego nabywcy – konsumenta – dodatkowymi kosztami z tytułu kupna importowanego towaru.

Na obszarze UE obowiązuje wspólna dla wszystkich państw członkowskich taryfa celna. W większości przypadków, zawiera ona stawki wyrażone procentowo w stosunku do wartości celnej towarów (ad valorem). Przy niektórych towarach znaczenie ma także waga.

Stawki celne sprawdzisz w systemach taryfowych: TARIC – Zintegrowanej Taryfie Wspólnot Europejskich oraz polskim ISZTARZE – Informacyjnym Systemie Zintegrowanej Taryfy Celnej. W systemie ISZTAR dostępne są krajowe stawki podatku VAT oraz akcyzy.

Wysokość należności celno-skarbowych

Import wiąże się nie tylko z opłaceniem cła. Na importerze spoczywa odpowiedzialność opłacenia także podatku VAT.

Należność z tytułu cła oblicza się na podstawie sumy transportu towaru poza Unią Europejską oraz wartości celnej. Innymi słowy, podaną stawkę celną przy wybranym produkcie mnoży się przez sumę wartości zamówienia oraz kosztów przesyłki.

Podstawą dla obliczenia VAT jest wartość celna, obliczone wcześniej należności celne oraz transport (fracht), zarówno poza UE jak i po UE. Sumę wartości przemnaża się przez wysokość VAT, np. 23%. Uzyskana wartość to właśnie należności skarbowe.

Suma należności skarbowych oraz celnych to należności celno-skarbowe, uiszczane z tytułu odprawy towarów.

Z łatwością obliczysz cło i VAT korzystając z naszego darmowego kalkulatora opłat celno-skarbowych. Należy w nim wypełnić aktywne pola: wartość towaru, koszty transportu oraz stawki cła i VAT.

Dokonanie odprawy celnej

Odprawa celna jest wykonywana po to, aby można było dopuścić towar do obrotu. Poprzez procedurę dopuszczenia do obrotu (DDO), produkt staje się towarem wewnątrzwspólnotowym. Można tego dokonać:

• pisemnie, poprzez wypełnienie formularza SAD;
• elektronicznie, przesyłając plik w Automatycznym Systemie Importu (AIS);
• ustnie, lecz efektywne jest to tylko w przypadku towarów nieprzeznaczonych do obrotu oraz niektórych tych o charakterze handlowym, jak i towarów zwróconych;
• poprzez wykonanie innej czynności, np. przejście się zielonym pasem „nic do zgłoszenia” lub „nic do oclenia”. Taki towar także nie jest przeznaczony do obrotu na rynku.

Postępowanie celne

Postępowanie celne wiąże się z następującymi czynnościami:

• okazanie elektronicznej deklaracji skróconej. Na jej podstawie wydaje się decyzję, czy przesyłka powinna zostać poddana kontroli;
• dostarczenie towarów do urzędu celnego;
• przebycie drogi celnej, tzn. odcinka drogowego między przejściem granicznym a terminalem, gdzie mieści się urząd celny;
• złożenie zgłoszenia celnego – między przedstawieniem towarów a złożeniem zgłoszenia może upłynąć maksymalnie 45 dni w przypadku przewozu morskiego albo 20 dni w przypadku transportu kolejowego/lotniczego/drogowego;
• zwolnienie – towar można wprowadzić do obrotu lub oddać do użytku.

Odprawa celna – wymagane dokumenty

Poniżej przedstawiamy dokumenty obowiązkowe w celu odprawienia towaru:

1. Faktura handlowa (commercial invoice), którą uzyskuje się od eksportera. Faktura proforma nie jest akceptowana. Zawiera takie dane jak:
   • data i numer faktury,
   • dane sprzedającego,
   • dane kupującego,
   • nazwę towaru oraz jego ilość,
   • cena jednostkową (podaną w konkretnej walucie),
   • wartość ogółem,
   • waga netto i brutto towaru (nie jest to konieczne),
   • pochodzenie towaru,
   • warunki dostawy wg Incoterms.
2. Świadectwo pochodzenia sporządzone przez eksportera. Pomaga ono ustalić wysokość cła oraz pozwala na przyznanie ewentualnych ulg celnych.
3. Packing List (P/L) w przypadku, gdy waga brutto i netto nie została wykazana w fakturze. Dane w P/L:
   • data i numer wystawienia,
   • dane nadawcy i odbiorcy,
   • odwołanie do numeru faktury,
   • przedmiot transakcji,
   • waga netto i brutto towaru (jednostkowa i łączna),
   • ilość towaru,
   • warunki dostawy.
4. Konosament morski (Bill of Lading, B/L, BOL) jest podstawowym dokumentem regulującym stosunek prawny pomiędzy armatorem, a prawnym posiadaczem konosamentu. Uzyskuje się go od firmy przewozowej, który należy dostarczyć w porcie docelowym w celu odbioru towaru. Konosament nie jest umową przewozu towarów. Dane zawarte w konosamencie:
   • załadowcy – shipper,
   • odbiorcy – consignee,
   • firmy lub osoby, która ma być powiadomiona o przypłynięciu kontenera,
   • numer kontenera, ilość, nazwa i waga towaru,
   • dodatkowo można umieścić inne istotne informacje, jak np. informacja umieszczona u samego dołu: FREIGHT COLLECT (koszty transportu ponosi odbiorca) albo FREIGHT PREPAID (koszty ponosi załadowca);
   • na pierwszej stronie warunki konosamentowe.
5. Zamiast B/L – Sea Waybill (SWB), czyli niezbywalny dokument przewozowy, który świadczy o zawarciu kontraktu przewozowego morzem oraz przejęciu lub przeładunku towaru przez przewoźnika. W przeciwieństwie do B/L, odbiorca w trakcie tranzytu na podstawie SWB nie ma uprawnień do dysponowania ładunkiem.
6. Przy spedycji lotniczej stosuje się list przewozowy Air Waybill (AWB), stanowiący potwierdzenie zawarcia umowy przewozowej. Zobowiązuje on przewoźnika do dostarczenia ładunku do określonego miejsca.
7. W przypadku transportu kolejowego, list przewozowy CIM/SMGS.

Dokumenty wymagane w przypadku niektórych typów produktów:

1. ‘Certyfikat’ CE, test reports, oraz deklaracja zgodności w przypadku niektórych towarów importowanych do UE. Dokumenty te oznaczają, że wyrób jest zgodny z Dyrektywami Nowego Podejścia. Oto lista niektórych produktów, które muszą posiadać znak CE:
   • zabawki dla dzieci do lat 14;
   • urządzenia gazowe;
   • materiały wybuchowe do użytku cywilnego;
   • urządzenia i systemy ochronne przeznaczone do użytku w miejscach zagrożonych wybuchem;
   • chłodziarki domowe i zamrażarki;
   • kotły wodne;
   • urządzenia lub sprzęt elektryczny „niskiego napięcia”;
   • maszyny;
   • urządzenia medyczne;
   • przyrządy pomiarowe;
   • urządzenia emitujące hałas do środowiska;
   • środki ochrony osobistej/ indywidualnej;
   • urządzenia ciśnieniowe;
   • radiowe urządzania telekomunikacyjne.
2. Świadectwo CITES w przypadku importu okazów fauny i flory. Dotyczy to zwierząt (żywych lub martwych), roślin oraz ich części, jak i inne towary zawierające produkty pochodne roślin lub zwierząt.
3. Wniosek o wydanie decyzji określającej wysokość akcyzy przy imporcie wyrobów akcyzowych.
4. Certyfikat fumigacji wystawiany przez władze celne lub sanitarne. Fumigacja jest wymagana na przykład przy importowaniu palet drewnianych.
5. Deklaracja wartości celnej, szczególnie, gdy wartość celna towarów przekracza 20 tys. EUR za przesyłkę.
6. Inne certyfikaty, licencje oraz dokumenty. Dla przykładu, wyroby niebezpieczne wymagają odpowiednich pozwoleń na przywóz.

Inne dokumenty przy odprawie celnej:

1. Przy oprawie celnej, otrzymasz Jednolity Dokument Administracyjny (Single Administrative Document, SAD). Na podstawie SAD, służby celne przyjmują deklaracje celne. Innymi słowy, jest on wnioskiem o rozpoczęcie postępowania celnego. SAD funkcjonuje w systemie extrastat.
2. Następnym dokumentem jest elektroniczne Poświadczone Zgłoszenie Celne (PZC, kod ZC299). Jako komunikat z systemu ECS, potwierdza ono dokonanie importu, czyli wprowadzenie towaru do obrotu. Takie zgłoszenie upoważnia do odliczenia podatku naliczonego. Adnotacje w PZC:
   • data i czas przyjęcia zgłoszenia;
   • termin powiadomienia o długu celnym;
   • data i czas zwolnienia towaru do procedury.
3. Organ celny wydaje decyzję w postaci Powiadomienia o Długu Celnym (POD, kod ZC291) dotyczącą wysokości należności do pokrycia. Należności należy uiścić w terminie 10 dni od otrzymania dokumentu.

Odprawa celna: podsumowanie

Aby przejść odprawę celną pamiętaj, by:

• sprawdzić stawki celne na swój produkt;
• przygotować niezbędne dokumenty;
• dopiero po otrzymaniu PZC, możesz sprzedawać produkt na rynku.