Wśród wszystkich sektorów OZE (Odnawialnych Źródeł Energii) w Polsce, rynek fotowoltaiki rozwija się najszybciej. Według doniesień Instytutu Energetyki Odnawialnej, Polska utrzyma się na 5. miejscu w Unii Europejskiej w przyroście nowych mocy pozyskanych z modułów. Dodatkowo, obroty na krajowym rynku fotowoltaiki w 2020 roku przekroczą 5 mld zł, a moc zainstalowana w PV wyniesie nawet 2,5 GW. Przedstawimy, co należy mieć na uwadze, importując panele fotowoltaiczne.
Panele fotowoltaiczne – specyfikacja
Na przestrzeni dziesięcioleci, ceny paneli fotowoltaicznych spadły drastycznie. Między 2008 a 2012 rokiem, ceny modułów spadły aż o 80%. Jest to uwarunkowanie doskonaleniem technologii oraz przenoszeniem produkcji do krajów o niższych kosztach pracy.
Na rynku dostępnych jest wiele rodzajów modułów fotowoltaicznych o różnych specyfikacjach. Najważniejszymi różnicami są:
- długość życia modułu (20-25 lat);
- ochrona przed zasoleniem (do instalacji na obszarach przybrzeżnych);
- materiał (polikrystaliczny lub monokrystaliczny);
- wydajność ogniwa (np. 17%);
- materiał części przedniej, powłoki;
- liczba komórek, np. 60 komórek na panel (6 x 10);
- materiał części tylnej;
- wymiary komórek w module;
- materiał, z którego została zrobiona rama;
- wymiary panela fotowoltaicznego;
- waga panela;
- maksymalny pobór prądu;
- moc znamionowa;
- maksymalne napięcie;
- zakres temperatury pracy;
- maksymalna ładowność;
- typy kabli i złączy (samodzielne komponenty również muszą być zgodne z przepisami dotyczącymi bezpieczeństwa produktu);
- długość kabla;
- tolerancja napięcia wyjściowego.
Chcąc sprowadzić panele fotowoltaiczne, powinieneś mieć ustalone chociaż podstawowe parametry towaru. Dzięki wytycznym, dostawca będzie w stanie przedstawić Ci najbardziej odpowiedni produkt.
Producenci modułów fotowoltaicznych
Krajem zajmującym pierwsze miejsce w produkcji paneli fotowoltaicznych są Chiny. W Państwie Środka produkuje się ponad 70% światowej ilości paneli fotowoltaicznych na rynku. Changzhou w chińskiej prowincji Jiangsu jest jednym z głównych ośrodków produkcji paneli. W tej prowincji przodującymi zagłębiami także są Wuxi, Yangzhou oraz Suzhou. W prowincji Zhejiang najwięcej produkuje się w m.in. w Ningbo, a w prowincji Guangdong – w Foshan i Shenzhen.
Z ankiety przeprowadzonej przez IEO, najwięcej modułów sprzedanych na polskim rynku pochodziło z Chin – prawie jedna trzecia całkowitej sprzedaży.
Kolejnym krajem produkującym moduły fotowoltaiczne jest Korea Południowa. Udział Korei Południowej w światowej produkcji paneli wynosi 6%. Jest ona także jednym z popularniejszych źródeł modułów na polskim rynku. Następne plasuje się Malezja, Europa oraz Indie.
Niestety, panele mają swoją żywotność, a nie istnieją wystarczające, jasne wytyczne, dotyczące zajmowania się zużytymi modułami oraz komponentami. Ten problem jest najbardziej ewidentny w Chinach, gdzie brak jakichkolwiek regulacji recyklingu paneli fotowoltaicznych. Rządy powinny wytyczyć procedury oraz wyznaczyć odpowiedzialnych za powstałe odpady.
Kto generuje najwięcej energii z paneli?
Miażdżącą przewagę z generowaniu elektryczności pozyskanej z paneli fotowoltaicznych mają Chiny. Największy producent modułów na świecie wygenerował prawie 180 000 GWh w 2018 roku.
Na drugim miejscu produkcji modułów fotowoltaicznych pod względem mocy plasują się Stany Zjednoczone (81 000 GWh). Niedaleko za nimi znajduje się Japonia, Niemcy oraz Indie.
Transport modułów fotowoltaicznych
Niezwykle łatwo jest uszkodzić kruche panele fotowoltaiczne w transporcie. Najbardziej niepożądane są niewidoczne dla oka pęknięcia, które w przyszłości mogą doprowadzić do poważnego uszkodzenia całego systemu.
- Panele fotowoltaiczne powinny być przewożone w przeźroczystych opakowaniach tak, aby można było dostrzec ewentualne wady, nie naruszając warstwy wierzchniej.
- Najlepiej jest je przewozić w pozycji pionowej, by zmniejszyć nacisk pojedynczej tafli. Między panelami powinny być wstawione separatory. Dzięki należytemu oddzieleniu, panele są chronione podczas transportu od obtłuczeń między sobą.
- W celu zwiększenia ochrony, należy nałożyć na ostre krawędzie dodatkowe zabezpieczenie.
- Innym sposobem opakowywania paneli jest rozdzielenie ich do osobnych kartonów, by połączyć je w opakowaniu zbiorczym.
- Jako importer możesz zabezpieczyć się korzystając z systemów kontrolujących dostawę – jeśli panel zostanie uszkodzony, łatwiej będzie dociec przyczyny i zyskać odszkodowanie.
Jak wygląda przewożenie paneli na palecie? Na jednej palecie mieści się zazwyczaj 20-30 paneli średniej wielkości. Wytrzymała paleta powinna być większa od paneli tak, by waga było rozłożona równomiernie.
W przypadku rozmieszenia paneli poziomo, najpierw na dno należy położyć kawałek kartonu, z przekątną większą niż panele. Pierwszy panel kładzie się szklaną częścią do góry, a na to nakłada się płaty kauczukowe lub warstwę kartonu. Kolejne panele kładzie się szklaną częścią do dołu, a ostatni – szkłem do góry, także wkładając między nie płaty oddzielające.
Narożniki powinny zostać zabezpieczone, a całość przewinięta taśmami. Następnie, należy owinąć wokół ładunku folię przeźroczystą oraz zabezpieczyć taśmą klejącą. Najlepiej byłoby, gdyby taśma miała nadrukowaną instrukcję obchodzenia się z ładunkiem.
Paletę z ładunkiem można załadować w kontenerze i wyprawić np. statkiem kontenerowym.
Oznaczenie ładunku
Aby pracownicy mający styczność z przesyłką wiedzieli, jak należy się z nią obchodzić, ważne jest oznaczenie załadowanej palety oraz jej ładunku znakami:
- paleta niepiętrowalna (not stackable);
- „ostrożnie kruche” (fragile);
- „chronić przed wilgocią” (keep dry);
- „góra” (up here).
Cło na panele fotowoltaiczne
Opłacenie należności celnych to jeden z wielu obowiązków importera. Kody celne oraz stawki celne można znaleźć w systemach taryfowych: polskim ISZTARZE lub TARIC obowiązującym w UE.
Cło na za światłoczułe elementy półprzewodnikowe, włączając fotoogniwa, nawet zmontowane w moduły lub tworzące panele; diody elektroluminescencyjne (LED) (8541409000) wynosi 0%. Tak atrakcyjne cło sprawia, że opłaca się sprowadzać moduły fotowoltaiczne zza granic Unii Europejskiej.
Certyfikaty na panele fotowoltaiczne
W systemie paneli fotowoltaicznych istnieją dwa zestawy elementów: zasilania (mierniki, falowniki, przełączniki izolacyjne DC) oraz panelu, czyli złącza, moduły montażowe i śledzące. Importer powinien dopilnować, by wszystkie te komponenty były zgodne z wymaganiami Unii Europejskiej.
Głównym dokumentem europejskim regulującym wprowadzane na rynek panele fotowoltaiczne to Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady UE nr 305/2011 dotyczące wyrobów budowlanych. Panele fotowoltaiczne znajdują się pod kodem 20: „Konstrukcyjne wyroby metalowe i wyroby pomocnicze” w załączniku nr IV.
Polska ustawa z dnia 16 kwietnia 2004 r. o wyrobach budowlanych (Dz.U. 2004 nr 92 poz. 881) określa wymogi wyrobu budowlanego jakim są modele fotowoltaiczne, by dopuszczono go do obrotu.
Oto niektóre z kwestii, które należy wziąć pod uwagę przy imporcie paneli fotowoltaicznych:
- certyfikat Zakładowej Kontroli Produkcji (ZKP), świadczący o zgodności z normą PN-EN 1090-01;
- spełnienie normy PN-EN 1090-01 określa, że producent ma prawo do wystawienia deklaracji właściwości użytkowych DWU;
- posiadanie oznaczenia CE oraz deklaracji zgodności, uwzględniając Europejską Normę zharmonizowaną (hEN) lub Europejską Ocenę Techniczną dla wyrobów budowlanych;
- w oparciu o Dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady 2012/19/UE, tzw. WEEE, moduły należy oznaczyć przekreślonym kontenerem;
- dodatkowym atutem jest ustosunkowanie się do ISO 9050, dotyczącego szkła w obiektach budowlanych.
Najpierw sprawdza się, czy towar podlega normom zharmonizowanym. W sytuacji, gdy podlega, zostaje wydana europejska ocena techniczna oraz oznacza się wyrób oznakowaniem CE. Takim wyrobem są moduły fotowoltaiczne.
Jeśli tylko produkt nie spełnia w bezpośredni sposób ustalonych norm krajowych i nie jest objęty normą zharmonizowaną, istnieje konieczność uzyskania Krajowej Oceny Technicznej. Taki wyrób oznakowuje się znakiem budowlanym B.
Nie ma powodów by sądzić, że wielkość popytu na moduły fotowoltaiczne zmaleje. Dzięki zerowej stawce celnej, import paneli jest opłacalny. Należy jednak dopilnować, by towar był zgodny z przepisami na rynku docelowym, a transport przebiegł pomyślnie.
