Świadectwo pochodzenia (certyfikat pochodzenia) towaru to dokument występujący w międzynarodowych transakcjach handlowych. Jest potwierdzeniem pochodzenia eksportowanego towaru z kraju, z którego został dostarczony. Świadectwo pochodzenia jest niezbędne dla niektórych grup produktów, aby towar został dopuszczony do obrotu rynkowego.
Świadectwo pochodzenia – Certificate of Origin
Świadectwo pochodzenia to jeden z stosowanych w procedurze importowo-eksportowej. Poświadcza ono, że dany produkt spełnił kryteria wymagane do zakwalifikowania go jako pochodzącego z konkretnego kraju. Obowiązek wnioskowania o wydanie świadectwa pochodzenia spoczywa na eksporterze. Warto pamiętać, że nie jest ono wymagane przy wszystkich transakcjach.
Administracja celna kraju importera wymaga dostarczenia świadectwa pochodzenia towaru (Certificate of Origin, C/O) tylko dla niektórych produktów, np.:
- tekstyliów;
- produktów rolnych oraz pochodzenia zwierzęcego;
- minerałów.
W przypadku jego braku towar nie zostanie dopuszczony do obiegu, a kontrakt może nie dojść do skutku. Dokument przyda się nie tylko w przypadku eksportu do krajów poza Unią Europejską – niekiedy jest także potrzebny przy wymianie wewnątrzwspólnotowej. Zabezpiecza on także przeprowadzane transakcji międzynarodowych za pomocą akredytywy lub inkasa.
Typy świadectw pochodzenia
W Polsce, dokument ten wystawiany jest przez Krajową Izbę Gospodarczą oraz administrację celną. Istnieją dwa rodzaje świadectw: preferencyjne i niepreferencyjne.
Preferencyjne świadectwo pochodzenia
Preferencyjne świadectwo pochodzenia (Preferential Certificate of Origin) wystawiane jest przez organ administracji celnej do krajów mających podpisane umowy na stosowanie preferencji, tj. należących np. do UE, NAFTA czy ASEAN. Skorzystanie z zredukowanej stawki celnej jest możliwe, jeśli przedstawi się dokument w oryginale w urzędzie celnym oraz powiąże się certyfikat z fakturą handlową. W celu powiązania zapis na fakturze handlowej musi zawierać numer certyfikatu pochodzenia.
Niepreferencyjne świadectwo pochodzenia
Niepreferencyjne świadectwo pochodzenia (Non-preferential Certificate of Origin) wystawiane jest przez instytucję samorządu gospodarczego o odpowiednich kompetencjach oraz taką, która nawiązała współpracą z podobnymi placówkami w innych krajach. Świadectwo to określa miejsce produkcji tak samo jak preferencyjne, lecz towar nie podlega szczególnemu traktowaniu, tzn. importer nie ma przy nim możliwości skorzystania z preferencyjnej stawki celnej. Dokument jest szczególnie przydatny w przypadku, gdy w kraju obowiązują embarga.
Obydwa rodzaje wykorzystywane są do innych celów, a ich wystawienie jest regulowane na różnych podstawach prawnych. Możliwe jest otrzymanie świadectwa preferencyjnego oraz niepreferencyjnego dla tego samego typu towaru eksportowanego oraz partii. Tylko w przypadku oparcia o konkretne przepisy, można uzyskać dwa świadectwa preferencyjne dla tego samego przedmiotu. Nie jest jednak możliwe uzyskanie dwóch oryginałów tego samego typu świadectwa, na co należy zwracać uwagę przy zawieraniu kontraktu.
