Główną zaletą transportu kolejowego jest jego bezpieczeństwo. Wypadki kolejowe są o wiele rzadsze niż samochodowe. Z tego powodu, w Polsce przewozi się koleją rocznie około 20 mln ton towarów niebezpiecznych. Warto jednak pamiętać, że każdy rodzaj transportu ma swoje ograniczenia. W tym artykule omówimy czego nie można przewozić pociągiem i wskażemy towary wykluczone z transportu kolejowego.
Regulacje prawne
Regulacji prawnych dotyczących przewozu towarów niebezpiecznych można szukać w poniżej podanych ustawach i rozporządzeniach:
- Ustawa z dnia 28 marca 2003 r. o transporcie kolejowym (tekst jedn. Dz. U. z 2019 r. poz. 710);
- Ustawa z dnia 15 listopada 1984 r. – prawo przewozowe (tekst jedn. Dz. U. z 2017 r. poz. 1983, z późn. zm.);
- Rozporządzenie Ministra Transportu i Budownictwa z dnia 24 lutego 2006 r. w sprawie ustalania stanu przesyłek oraz postępowania reklamacyjnego (Dz. U. z 2006 r. Nr 38, poz. 266);
- Ustawa z dnia 19 sierpnia 2011 r. o przewozie towarów niebezpiecznych;
- RID – (regulamin dla międzynarodowego przewozu kolejami towarów niebezpiecznych);
- Załącznik 2 do SMGS – (przepisy o przewozie towarów niebezpiecznych do Umowy o Międzynarodowej Kolejowej Komunikacji Towarowej).
Towary wykluczone – transport kolejowy
Pociągi dają możliwość skorzystania z różnych typów wagonów, tj.: chłodnie, cysterny, węglarki czy wagony kryte. Z transportu kolejowego często korzysta się podczas przewozu ładunków takich jak węgiel, kruszywa czy materiały niebezpieczne. Z danych statystycznych wynika, że większość przewożonych tą metodą towarów (prawie 90%) to ropa i produkty ropopochodne (benzyny, oleje napędowe), gazy techniczne (głównie propan-butan) i kwas siarkowy. Zgodnie z treścią RID (RID 1.1.4.4.1) pociągiem nie wolno jednak przewozić:
- materiałów wybuchowych klasy 1, grupa zgodności 1 (nr ONU 0074, 0113, 0114, 0129, 0130, 0135, 0224 i 0473);
- towarów samoreaktywnych klasy 4.1, dla których konieczna jest kontrola temperatury (od nr ONU 3231 do 3240)’
- produktów polimeryzacji klasy 4.1, dla których wymagana jest kontrola temperatury (nr ONU 3533, 3534);
- nadtlenku organicznego klasy 5.2, dla którego wymagana jest kontrola temperatury (od nr ONU 3111 do 3120);
- trójtlenku siarki klasy 8, czystego przynajmniej w 99,95%, który jest transportowany w zbiorniku bez inhibitora (klasa 8, UN 1829).
Przewóz pociągiem – zalety
Przewóz kolejowy cieszy się dużym zainteresowaniem ze względu na możliwość przewozu dużej ilości towarów na duże odległości. Ze względu na ceny nie zaleca się korzystania z tej opcji w przypadku małych ładunków. Główne zalety transportu towarów pociągiem to:
- bezpieczeństwo;
- ekologia;
- stosunek ceny transportu dużej ilości towarów do odległości;
- duża ładowność;
- elastyczność w ilości przewożonego towaru;
- szeroki wybór typów wagonów;
- możliwość przewożenia nietypowych produktów;
- terminowość.
Bezpieczeństwo transportu
Ze względu na specyfikę transportu i fakt, że pociągi kursują wyłącznie na dedykowanych liniach kolejowych, bardzo rzadko zdarzają się wypadki czy kradzieże. Do najczęstszych incydentów należą zderzenia z autami, innymi pojazdami lub pieszymi na przejazdach kolejowych. Jednakże, tego typu sytuacje są o wiele rzadsze niż w przypadku transportu samochowego.
Ekologia
Transport ma negatywny wpływ na środowisko naturalne, dlatego firmy, którym zależy na ekologicznym podejściu do biznesu częściej korzystają z pociągów podczas importu i eksportu towarów. Zgodnie z danymi podanymi przez Europejską Agencję Środowiska poziom emisji dwutlenku węgla w przeliczeniu na tonokilometr w przypadku przewozów towarów koleją jest 3,5 raza niższy niż w przypadku transportu drogowego. Dlatego też w celu ograniczenia zanieczyszczeń, emisji CO2 i zależności od ropy zaleca się korzystanie z transportu kolejowego i żeglugi śródlądowej.
