Niedawno pisaliśmy na temat transportu artkułów niebezpiecznych w transporcie drogowym (ADR). W tym artykule skupimy się natomiast na transporcie towarów niebezpiecznych w transporcie lotniczym, który często określany jest po prostu jako transport IATA lub transport ICAO.
Czym jest IATA?
IATA (International Air Transport Association) to Międzynarodowe Zrzeszenie Przewoźników Lotniczych. Posiadają swoją siedzibę w Montrealu, jak również Genewie. Ponadto organizacja skupia dzisiaj 260 przewoźników wykorzystujących linie lotnicze.
Organizacja co jakiś czas specjalnie organizuje konferencje, na których ustalany jest m.in. również system taryf transportowych dla usług logistycznych.
ICAO
ICAO to natomiast International Civil Aviation Organization czyli po prostu Organizacja Międzynarodowego Lotnictwa Cywilnego.
Organizacja zajmuje się opracowywaniem, jak również wdrażaniem międzynarodowych przepisów regulujących bezpieczeństwo międzynarodowej żeglugi powietrznej. Ponadto wspiera rozwój transportu lotniczego.
Transport towarów niebezpiecznych
Ważną kwestią przewożenia towarów niebezpiecznych jest przede wszystkim zwrócenie uwagi na sam środek transportu. Ponadto transport towarów odbywa się w nieco specyficznych warunkach. W transporcie lotniczym nie ma miejsca na nawet najmniejsze odstępstwa od restrykcyjnych reguł bezpieczeństwa. Transport lotniczy podlega największym ograniczeniom, jeśli chodzi o rodzaj i ilość transportowanych towarów.
Transport lotniczy stosuje zalecenia modelowe, jak również Instrukcje Techniczne, które stanowią minimum bezpieczeństwa podczas transportu lotniczego. Ponadto przewoźnicy oraz porty załadunku i rozładunku podlegają dodatkowym wymaganiom i restrykcjom. Wymagania powinno sprawdzać się za każdym razem podczas planowania transportu materiałów niebezpiecznych.
Regulacje
Regulacje, które dotyczą przewozu towarów niebezpiecznych za pomocą transportu lotniczego zawierają m.in. informacje na temat koniecznych szkoleń i odpowiedzialności za towary niebezpieczne, zasady klasyfikacji towarów niebezpiecznych (zgodne z zaleceniami ONZ), zasad pakowania, oznakowania, specyfikacji opakowań, instrukcji pakowania towarów, a także zasad tworzenia dokumentacji dla towarów niebezpiecznych.
Zwykle transport materiałów niebezpiecznych odbywa się samolotem cargo.
Czym są materiały niebezpieczne?
Materiały niebezpieczne są to artykuły lub substancje, których właściwości mogą spowodować zagrożenie dla zdrowia, bezpieczeństwa, mienia, jak również środowiska. Wymienione są na liście materiałów niebezpiecznych DGR lub są klasyfikowane zgodnie z tymi przepisami i ich opis umieszczany jest w odpowiednich przepisach. Ponadto przewóz materiałów niebezpiecznych podlega specjalnym przepisom IATA Dangerous Goods Regulations (które są wykładnią przepisów opracowywanych przez Komitet Ekspertów ICAO).
Niektóre towary zostały określone jako zbyt niebezpieczne do przewożenia towarów drogą powietrzną, natomiast niektóre mogą być przewożone po wyrażeniu zgody przez państwa biorące udział w transporcie.
Dziewięć klas
Rozróżnia się 9 grup (klas) materiałów niebezpiecznych, biorąc pod uwagę ich charakterystyczne właściwości mogące stanowić zagrożenie w transporcie lotniczym.
- materiały wybuchowe
- gazy
- ciecze palne
- ciała stałe palne
- substancje utleniające
- substancje trujące i zakaźne
- materiały radioaktywne
- substancje korodujące
- materiały niebezpieczne różne
Dokumenty i opakowania
Dla każdej przesyłki zawierającej materiały niebezpieczne zdefiniowane i sklasyfikowane w DGR, nadawca musi wypełnić dokument „Shipper’s Declaration for Dangerous Goods” czyli tzw. „Deklarację Nadawcy” (chyba że zgodnie z przepisami DGR deklaracja nie jest wymagana). Deklaracja Nadawcy musi być wypełniona w języku angielskim, w dwóch egzemplarzach.
Ponadto należy uzyskać wpis na listę przewozów MAWB (Master Air Way Bill).
Dodatkowo do kapitana samolotu powinno się skierować pisemny dokument NOTOC, informujący o tym, jaki towar znajduje się na pokładzie maszyny, w jakich kontenerach został umieszczony, w których przedziałach i na jakiej trasie jest on przewożony.
Ponadto opakowania używane do transportu drogą powietrzną muszą być dobrej jakości i muszą być tak skonstruowane, by zamknięcie było bezpieczne i zapobiegało przeciekaniu substancji. Opakowania w bezpośrednim kontakcie z materiałami niebezpiecznymi muszą być również odporne na chemiczne i inne oddziaływania takich materiałów.
Każda przesyłka zawierająca materiały niebezpieczne musi być również oznaczona za pomocą odpowiedniej etykiety, zgodnie z postanowieniami odpowiednich Instrukcji oraz musi być oznakowana właściwą nazwą spedycyjną jej zawartości i numerem identyfikacyjnym UN (Narodów Zjednoczonych).
Do celów przewozu materiałów niebezpiecznych wyróżnia się 4 typy:
- ze specyfikacją UN – oznakowanie specyfikacją UN musi być trwałe, czyli drukowane lub wytłoczone bezpośrednio na opakowaniu, czytelne i umieszczone w widocznym miejscu;
- dla ograniczonych ilości – LTD QTY (LIMITED QUANTITY);
- bez specyfikacji UN;
- dla bardzo małych ilości (EXCEPTED QUANTITY).
Transport lotniczy
Transport lotniczy nie należy do najtańszych, jednakże wybierając tę opcję możemy się spodziewać naszych towarów bardzo szybko.
Decydując się na transport towarów niebezpiecznych drogą lotniczą musimy jednak pamiętać o wielu restrykcjach i ograniczeniach.
